Deze nepmiljardair kocht zichzelf binnen bij Hollywood en de politiek en is nu verdwenen

Low is het brein achter een Maleisisch staatsinvesteringsfonds. Daaruit sluisde hij miljarden naar zijn eigen bankrekening. Hij gebruikte het geld voor een extravagante levensstijl en stond op het punt politieke invloed te kopen, toen hij werd aangeklaagd en zijn plannen in rook opgingen. Hoe kon het zover komen?

Low, een in Maleisië geboren en aan dure scholen opgeleide investeerder, hield nergens meer van dan van feesten met celebs. Op zo’n avondje uit zagen omstanders hem strooien met briefjes van honderd en duizend en, als hij indruk probeerde te maken op een Paris Hilton, een Lindsay Lohan of een Miranda Kerr, zelfs met miljoenen. In het jargon van croupiers en nachtclubbazen heten zulke big spenders “whales”, en Low was de dikste walvis die ze ooit in Las Vegas, Saint Tropez en New York hadden meegemaakt.

Ondertussen verdonkeremaande Low miljarden dollars, aldus het Amerikaanse ministerie van Justitie. Hij zou door nepdeals en witwaspraktijken enorme bedragen hebben afgeroomd van het fonds, en heeft in Maleisië een dijk van een rechtszaak boven het hoofd hangen – al ontkent de voortvluchtige Low zelf alles. Hij heeft zelfs een website opgezet om zichzelf te verdedigen.

Wat we zeker weten is dat hij en zijn entourage flink wat dure spullen gekocht hebben. Een privéjet van 35 miljoen dollar, aandelen in muzieklabels als EMI, meesterwerken van Jean-Michel Basquiat, Monet en Van Gogh, een megajacht van 250 miljoen, een penthouse in New York en een hotel in Beverly Hills. Hij heeft waarschijnlijk zelfs geholpen om de film The Wolf of Wall Street te financieren, door zijn geld in productiemaatschappij Red Granite Pictures te stoppen.

Low smeet zo hard met geld, dat hij al lang niet meer alleen de lifestyle van de rich and famous leefde. Op het moment dat alles uit elkaar begon te vallen, was hij een paar dikke deals aan het sluiten: hij wilde bijvoorbeeld een flink aandeel in het modelabel Tom Ford nemen. Hij kwam ook steeds dichter bij de politiek in de Verenigde Staten en wilde wereldwijde invloed kopen. Het is bijna niet voor te stellen waar hij nu zou staan, als het hele kaartenhuis niet in elkaar gedonderd was.

In hun nieuwe boek Billion Dollar Whale: The Man who fooled Wall Street, Hollywood, and the World, beschrijven Wall Street Journal-verslaggevers Tom Wright en Bradley Hope het leven van Low. Ze portretteren zijn lifestyle, en leggen uit wat zijn praktijken betekenen voor het financiële systeem, voor Hollywood en de VS. Ze laten een wereld zien waar grote banken als Goldman Sachs en staatshoofden verwikkeld raken in schimmige deals die ze zelf ook amper begrijpen, totdat ze er keihard door onderuit gehaald worden. VICE sprak met de auteurs om uit te vinden hoe Low een miljardairs-imago cultiveerde en zichzelf naar binnen lulde bij de one percent. We vroegen hem wat zijn verhaal zegt over elite en high society, en waarom het rechtssysteem de veronderstelde zwendelaar niet te pakken krijgt.

VICE: Lows jeugd is interessant, want het is niet het clichéverhaal van de krantenjongen die miljardair werd. Hoe belangrijk denk je dat zijn rijke achtergrond was bij het frauderen in de hoogste kringen?

Tom Wright: Hij komt uit een rijke familie, ze zijn miljonairs. Maar veel armer dan de klasse van de miljardairs waarin hij door wilde dringen. Zijn vader, Larry, had aandelen in een kledingbedrijf, maar hij was bekend in Maleisië als een vrij triviaal fraudeurtje. Low groeide wel op in een dik huis en zag de exorbitante partygewoontes van zijn pa, die gewoon wat Zweedse modellen in liet vliegen als hij een feest gaf op zijn jacht. Hij leerde van zijn vader ook de voordelen van lege bv’tjes in het buitenland. Hij had een oudere broer en zus, en vader Larry had grote plannen voor zijn clan. Daarom werd Low naar Harrow gestuurd [een elite-kostschool bij Londen] om daar vriendjes te worden met royalty uit Azië en het Midden-Oosten, en met de stiefzoon van de toekomstige premier van Maleisië, Najib Razak. Low wilde niets liever dan lid worden van die allerhoogste elite – en dat lukte hem.

Dat succes had hij meer te danken aan hoe goed hij een miljardair kon spelen, dan dat hij er een wás, toch?
Bradley Hope: Lows hele manier van zakendoen draaide voor een groot deel om doen alsof hij heel rijk was, en dat hij jou ook rijk kon maken dankzij zijn vele schatrijke vrienden. Als kind al leende hij eens een enorm zeiljacht van een vriend van zijn vader toen zijn Harrow-vrienden op bezoek waren, om ze het idee te geven dat het van zijn familie was. Aan Penn University gaf hij eens een enorm protserig feest in een club waarvan hij de enorme kosten pas na maanden en toen nog maar deels ophoestte. We zijn hem gaan zien als de ultieme stage manager: hij dacht alles tot in detail uit, van de bloemen die op tafel moesten komen tot de glazen waarin de drankjes moesten.

Wat is volgens jullie de moraal van Lows verhaal, over de superelite van de wereld na de bankencrisis?
Wright: Alles is te koop! Zelfs als acteurs, modellen, bankiers en zakenmensen al tientallen miljoenen hebben willen ze nog meer. Neem Miranda Kerr, die had 7 miljoen dollar verdiend in het jaar voor ze met Low ging daten. Maar dat bedrag was bij lange na niet genoeg om te gaan wonen op een superjacht van 250 miljoen en in champagne gedrenkte feestjes aan de rivièra te geven. DiCaprio is fabelachtig rijk, maar was toch aangetrokken door Lows belofte om 400 miljoen te financieren, onder meer om The Wolf of Wall Street te maken toen Warner Brothers niet over de brug kwam. Dat soort bedragen kon de acteur er zelf niet tegenaan gooien. De wereld van de rijkste 0,1 procent is bovendien minuscuul klein – toen Low er eenmaal in zat, kon hij van de ene vriend naar de andere bewegen. Hij was een ongelofelijk goede netwerker, en kon iedereen voor z’n karretje spannen. Hij gebruikte zijn vriendschappen in Hollywood om Arabische zakenlieden tot deals te verleiden: wanneer ze Kate Upton op zijn boot zagen, hengelde Low ze zo binnen.

Maar wat maakte dat hij zo probleemloos door dat wereldje kon glijden met zo’n grotesk nep-imago?
Hope: Voor filmsterren en muzikanten ging het om niets anders dan geld. Lows vrienden in het nachtleven die regelden dat celebs op zijn feestjes uithingen tegen betaling. Sommigen werden vrienden of zakenpartners. Swizz Beatz bijvoorbeeld zag hem als meer dan een spaarvarken en inspireerde Low tot een poging om Reebok los te kopen van Adidas. Die deal was al bijna rond toen het schandaal rond Low aan het licht kwam.

In The Great Gatsby wordt de hoofdpersoon omschreven als “de meest onvoorstelbaar hoopvolle man die ik ooit ontmoette”, en dat geldt precies voor Low. Om zo’n ongelofelijke fraudeur te zijn moet je echt in jezelf geloven. Zelfs nu hij op de vlucht is stuurt hij berichten vanuit zijn Chinese schuilplaats, waarin hij aanbiedt de Maleisische overheid te adviseren in hun onderhandelingen om al het verloren geld terug te krijgen. Hij heeft ook met advocaten in Londen en New York getracht de publicatie van Billion Dollar Whaletegen te houden. Zonder succes overigens.

Waarom krijgen de autoriteiten hem niet te pakken?
Hope: Het zal niet makkelijk zijn om China hem uit te laten leveren, als hij daar inderdaad is. Dan moet je overheid dat een goed idee vinden, en dat kan wel eens tricky blijken, omdat Low zijn medewerkers in het verleden heeft verteld dat hij samenwerkte met Chinese informatiediensten en daarom wellicht bescherming van Peking geniet.

Toen het schandaal aan het licht begon te komen, in 2015, gingen zijn contacten met elkaar praten over hem, vaak voor het eerst, en realiseerden zich dat iedereen een andere versie van het verhaal kende. Uit rechtbankverslagen blijkt bovendien dat Low zich waarschijnlijk regelmatig als andere personen voordeed in mails. Ik zeg niet dat hij geen enkele echte kant aan zijn persoonlijkheid heeft, maar hij is duidelijk een man die constant aan veel plannetjes werkt. Zelfs tijdens die exorbitante feestjes in nachtclubs verdween hij naar de gang om te bellen. Ook nu nog reist hij rond met zeven of acht telefoons bij zich, berichten typend als een meesterpianist.

Wanneer is Low voor het laatst gezien?
Wright: Er ging laatst een gerucht rond dat hij wijntjes dronk in Hong Kong. De regering van Maleisië zegt zeker te weten dat hij in China zit en ze onderhandelen momenteel over zijn uitlevering. In juli wisten we voor het laatst zeker waar Low was, hij verbleef in appartementen in Macau, Hong Kong en Shenzhen. Hij probeerde toen een boot te kopen van de Royal Hong Kong Yacht Club, waar zijn vrouw lid van is. Op zijn superjacht van 250 miljoen dollar was namelijk beslag gelegd door de Indonesische autoriteiten, en daarom wilde hij een nieuw, onopvallender jacht kopen, mogelijk om mee te ontsnappen. Het lijkt erop dat Low wordt beschermd door de Chinese staat. Hij heeft namelijk geholpen bij het opzetten van een aantal schimmige infrastructuurdealtjes tussen Maleisië en China en daarbij zou geld zijn ontvreemd. Die cash zou zijn gebruikt om de gaten in Lows financiën te dichten en schuldeisers in China mee af te betalen. Maar de man die hem altijd een hand boven het hoofd hield, de voormalig Maleisisch premier Najib Razak, raakte bij de verkiezingen in mei al zijn macht kwijt en werd opgepakt. De nieuwe regering wil al die infrastuctuurprojecten stopzetten en beschuldigt Low van witwassen. Het zou wel goed kunnen dat Beijing vreest voor alles wat Low weet over hoge Chinese functionarissen – daarom heeft hij daar tot nu toe kunnen verblijven zonder gepakt te worden.

Dit interview is geredigeerd en ingekort, en verscheen eerder op VICE US.

Fotocredits: links: Leonardo diCaprio en Jho Low in 2013. (Bertrand Rindoff Petroff/Getty Images). Rechts: Jho Low en Ludacris in 2014. (Dimitrios Kambouris/Getty Images for Gabrielle’s Angel Foundation)

—

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: