Dit is hoe je ieder jaar een flinke salarisverhoging regelt

Dat het niet onredelijk is als je van tijd tot tijd om meer salaris vraagt, weet je baas ook. Als je werkgever je waardeert, moet hij dat nou eenmaal in de beloning laten weerspiegelen. Een beetje baas weet ook dat als hij jou en je collega’s geen loonsverhoging geeft, de sfeer er in zijn bedrijf op een gegeven moment op achteruit zal gaan. En die kerel van sales die altijd de beste klanten binnenhaalt zou wel eens bij de grote concurrent kunnen gaan werken.

Al zal je baas je nog een tijdje zoet houden met gesponsorde kerstkado’s of een nieuw koffiezetapparaat: vroeg of laat moet hij wel over de brug komen, maar dan moet jij wel op een sluwe manier laten vallen dat je meer salaris wilt. En hoewel het gewaagd is, staat er nergens een wet of regel dat dat alleen mag als jullie over contractverlenging vergaderen. Wie weet komt er wel een geschikt moment voorbij wanneer je net een goede deal hebt binnengesleept, en met je baas in een meeting zit die eigenlijk heel ergens anders over gaat: dan kun je mooi zeggen dat je het binnenkort ook over de arbeidsvoorwaarden wilt hebben.

Je hoeft daarbij niet meteen over geld te beginnen, vertelt onderhandelingscoach Ilona Eichhorn. Om het niet te laten lijken alsof het jou alleen maar daarom te doen is, adviseert zij om bijvoorbeeld een gesprek te beginnen over je arbeidsvoorwaarden. Focus hier dan ook vooral op en praat niet alleen maar over meer geld.

“Leidinggevenden houden er niet van als je hebberig overkomt,” zegt Eichhorn. Zeg bijvoorbeeld subtiel iets over de extra uren die je vaak maakt of de extra taken die je hebt gekregen. Natuurlijk ben je van harte bereid daarmee door te gaan, maar dan wil je er wel iets meer geld voor. Vraag of je hiervoor vergoed kunt worden.

Je moet het je baas eigenlijk gewoon zo makkelijk mogelijk maken om je loonsverhoging te geven. Houd tijdens de maanden voorafgaand aan het gesprek een lijstje bij waarin je alle complimenten zet die je baas je geeft, zodat hij er tijdens het gesprek niet onderuit kan dat hij jou een heel goede werknemer vindt. Als je al een keer een goede evaluatie hebt gekregen, neem die dan mee naar het gesprek en laat zien dat je een van de beste beoordelingen van al je collega’s hebt gehad.

Eichhorn heeft nog een tip waarmee je baas er helemaal niet om je heen kan. “Als hij na een project heeft gezegd dat hij niet zonder je kan, stuur hem dan meteen een mail waarin je hem voor dat compliment bedankt. Dit helpt bij de positieve beeldvorming en dat zorgt uiteindelijk ook weer voor een positieve beoordeling.”

Ook belangrijk: dan staat het gewoon zwart op wit dat je baas positief over je is. Als hij wil downplayen hoe goed je wel niet bent om je geen verhoging te geven, kun je het hem behoorlijk ongemakkelijk maken als je hem die mail voor kan leggen.

Laatst leerde een bedrijfsconsultant mij, dat werkgevers het waarderen als je notities meeneemt naar een gesprek. “Dan zie je eruit alsof je je baas en je werk serieus neemt. Het is een teken van ambitie.” Dus je hoeft echt niet bang te zijn dat je met dit soort lijstjes van je sterke punten en je eisen te gretig overkomt. Je weet dan gewoon goed wat je wilt zeggen, en je kunt beredeneren waarom een vergoeding voor je extra verantwoordelijkheden, inzet of ervaring terecht is. Overdrijf het niet en voorkom dat je er bij zit zoals Spud in Trainspotting, die op een veel te hoog tempo onsamenhangende dingen ratelt over waarom hij een goede werknemer is.

Voordat je überhaupt begint over loonsverhoging, is het handig om het gemiddelde loon van je functie te checken op websites als de Loonwijzer, of via loononderzoeken zoals het Nationaal Beloningsonderzoek. Mocht je nou minder dan gemiddeld verdienen, dan heb je meteen een extra argument om om meer te vragen: want zelfs als je niet uitzonderlijk bent heb je recht op meer; iedereen met een vergelijkbare functie verdient meer dan jij – ook de gemiddelden.

Het kan ook gebeuren dat je erachter komt dat jij juist al behoorlijk veel verdient. Dan kun je beter geen vergelijking met anderen maken. Maar als je baas zelf wel met een lijstje van gemiddelden aankomt als argument tégen loonsverhoging, heb jij je zegje al klaar. Ja, de rest verdient minder, maar ik doe ook meer. Zorg dan dat je precies weet waarom. Omdat je drie keer zoveel auto’s verkoopt als je collega’s bijvoorbeeld, of jouw krantenwijk in de helft van de tijd loopt.

En als je een nieuwe functie of promotie krijgt, dan hoef je natuurlijk helemaal niet meer naar de gemiddelden te kijken. Ja, wel naar die van je nieuwe functie, maar dan loopt het gesprek in ieder geval heel anders: dan is het vaak gewoon een nieuwe sollicitatie, van voren af aan – en ook daar hoort een gesprek bij over geld.

Zelfs als je binnen dezelfde functie een extra taak krijgt kun je dat als argument gebruiken om meer te vragen. Al is het maar omdat je baas wil dat je ook af en toe iets op social media zet. Of dat je niet langer alleen de glazen van het terras haalt, maar ook bestellingen op gaat nemen: hij heeft iets van je nodig, dus is dat een perfect moment om er iets leuks voor terug te vragen.

In de tijd dat ik nog op kinderen paste kreeg ik bijvoorbeeld op een gegeven moment de vraag of ik ook de was wilde gaan doen. Een kleine verandering, maar een goed moment om eens wat extra’s te vragen voor dezelfde uren. Ik heb toen een euro extra per uur gevraagd, en die kreeg ik.

Je moet overigens wel koelbloedig proberen te zijn als Hannibal Lecter, want salarisgesprekken kunnen best intimiderend zijn. En je baas voert misschien wel tien of twintig van dit soort gesprekken per jaar; dus hij is er goed in geoefend. “Alles waar je op reageert binnen zo’n gesprek komt centraal te staan,” zegt Eichhorn. “Als je een tegenargument krijgt moet je voorkomen heel erg te gaan hameren op waarom je het er niet mee eens bent. Zorg daarom dat je op handige wijze weer een bruggetje slaat naar je toegevoegde waarde.”

Ga dus niet keihard protesteren als je baas het niet meteen met je eens is. Dat is mij wel eens overkomen. De rest van het gesprek ging over mijn instabiliteit – niet echt een goede grond voor salarisverhoging. Je kunt beter een keer knikken, ook als je het niet met hem eens bent, en gooi dan je eigen goede argumenten weer op tafel.

Het kan natuurlijk altijd zo zijn dat je baas een manier vindt om je die verhoging niet te geven. Dan moet je op een gegeven moment gewoon ander werk vinden, tenzij je je droombaan hebt, maar hé, ook daar zul je op een gegeven meer moeten verdienen om de huur te kunnen blijven betalen of kinderen te voeden.

Volgens Eichhorn is het soms beter om te kijken of je promotie kunt maken, als je meer wilt verdienen. Al is het maar omdat je in je huidige baan een maximum kunt bereiken. Wie het geluk heeft om volgens een CAO te werken, waardoor je vaak automatisch recht hebt op salarisverhoging, zit ook per functie vast aan een maximumsalaris.

Dat is dan ook de laatste tip: als je baas echt niet te bewegen is, en jij wil meer geld en anders niets, spreek dan de bevrijdende woorden “Fuck it, I quit,” uit, pak je spullen en loop de deur uit. Als je echt heel erg goed bent, dan stuurt je baas je misschien nog een mailtje met een bod. Maar zet die tip alleen in als nucleaire laatste optie. Als het mislukt moet je weer aan de sollicitatiebrieven.