Deze heksen uit Roemenië verdienen bakken met geld door de toekomst te voorspellen

Dit stuk verscheen eerder op VICE Roemenië.

Toen de Slowaakse fotograaf Lucia Sekerková hoorde van het bestaan van Maria Câmpina, de zelfverklaarde koningin van de waarzeggers, besloot ze af te reizen naar Roemenië. Ze bracht enige tijd voor met deze waarzeggers; over het algemeen leden van de Roma-gemeenschap en in de lokale volksmond vaak ‘heksen’ genoemd. Van de heksen wordt beweerd dat ze je toekomst kunnen aflezen aan je handpalm, in tarwekorrels, of in de sterren. In Roemenië raakte Lucia bevriend met Maria, en ze legde de levens, de huizen en het werk van de heksen vast. Het is een vak dat al sinds lang vervlogen tijen van generatie op generatie wordt doorgegeven. Ik belde Lucia op om meer de weten te komen over haar project.

Op haar fantastische portretten van de heksen valt meteen op hoe de heksen hun huizen zo protserig mogelijk decoreren, om zo geen twijfel te laten bestaan over hun geld en status. Volgens Lucia heeft dit te maken met hun nomadische cultuur, waar eigendommen werden geruild voor goud, dat makkelijker te vervoeren was. “Als je als cliënt in een van hun huizen binnenkomt, dan wordt het al snel duidelijk dat je een aardige smak geld mag neertellen,” zegt Cosmin Iftode, de Roemeense gids en vertaler van Lucia (de heksen spreken over het algemeen nauwelijks Engels).

Maria Câmpina, zittend op haar gouden bankstel met bloementhema

VICE: Hoe is het gekomen dat je de levens van Roemeense heksen bent gaan fotograferen?
Lucia Sekerková: Al van jongs af aan ben ik gefascineerd door occulte tradities. Tegelijkertijd ben ik er ook altijd bang voor geweest. Voor mijn Erasmus-uitwisseling ben ik naar Roemenië gegaan, omdat dat land met altijd heeft geïntegreerd, vanwege alle folklore en mysteries. Op internet zat ik een keer wat te zoeken naar Roemeense dorpen en tradities, toen ik een youtubefilmpje ontdekte van één van deze waarzeggers. Ik wist meteen dat ik deze mensen moest ontmoeten.

Ik ging op zoek naar hulp, en zo ontmoette ik Cosmin. Hij werd uiteindelijk mijn gids en vertaler. Zonder hem had ik dit nooit kunnen doen. Cosmin en ik zijn nu ook goede vrienden geworden.

Hoe heb je heksen gevonden?
Hun adressen heb ik gewoon op internet en in krantenadvertenties gevonden, maar het was nog vrij moeilijk om ze zover te krijgen dat ik ze mocht fotograferen. De meeste vroegen om geld, maar er viel wel mee te onderhandelen. Uiteindelijk varieerden de prijzen tussen de twintig en de vijftig euro per persoon.

Na dagenlang zoeken en onderhandelen lukte het me eindelijk om Maria Câmpina te ontmoeten. Ik had uiteindelijk een deal met haar gemaakt dat ik haar en haar kennissen mocht fotograferen, op voorwaarde de ‘krant’ waar ik zei dat ik voor schreef een volledig voorpaginaverhaal aan haar zou wijden. Zo hoefde ik er geen geld voor te betalen. De grap is trouwens dat een foto van Maria ook echt op de voorpagina van SME, een Slowaaks weekblad, terecht is gekomen. Dat was helemaal nooit het plan geweest, maar het was wel leuk.

Deze met bladgoud gedecoreerde stoelen zijn van een heks die Sultana heet. Sultana verzekerde Lucia dat haar studie haar alleen maar depressief zou maken, en dat ze een steen moet omdraaien als ze zich ongelukkig voelt

Waren deze vrouwen moeilijk om mee om te gaan?
Het moeilijkste was om ze zo ver te krijgen dat ze gewoon eerlijk waren. Toen ik ze aan het interviewen was kreeg ik voortdurend de indruk dat ze hun verhalen dik aan het overdrijven waren. Ze wilden duidelijk een zo goed mogelijke indruk maken. Dat is ook niet zo gek, want uiteindelijk is waarzeggerij gewoon een business. Ik was er nog niet heel erg aan gewend om met zulke mensen om te gaan, dus de gesprekken waren soms nogal vermoeiend.

Heb je hun voorspellende gaven nog kunnen testen?
Zeker. Een deel van mijn project was om te zie hoe verschillend de voorspellingen van de vrouwen zouden zijn. En ze verschilden behoorlijk: sommige waren laaiend positief, anderen waren ronduit apocalyptisch. Wat ze wel gemeen hadden was dat ze allemaal erg kortaf waren en véél te algemeen.

Een voorbeeld. Een van de heksen zei dat ik zou gaan trouwen, en dat ik binnen een jaar drie kinderen zou krijgen. Het zal je verbazen, maar dat is allemaal niet gebeurd. De raarste keer was toen een heks op me af stapte, me aan mijn haar trok en in mijn oor fluisterde dat een geliefde zou gaan sterven. Gelukkig is ook dat nog niet gebeurd.

Alle interieurs draaiden allemaal maar om één ding: pronken met hoe rijk je bent – of het nou gaat om flatscreens of gouden stoelen

In Roemenië geloven veel mensen dat de Romabevolking magische gaven heeft. Is dat de basis van deze bedrijfstak?
In Romagemeenschappen onderhoudt de man vaak het gezin. Of dat op legale wijze gebeurt is een tweede. Waarzeggen is een eeuwenoud beroep – en bovendien het enige dat Romavrouwen mogen beoefenen. Het is ook de een van de weinige manieren waarmee vrouwen kunnen opklimmen in hun gemeenschappen, en er respect en succes kunnen oogsten.

Veel Romameisjes gaan naar school tot hun achttiende, maar krijgen daarnaast les in het waarzeggen van hun moeders, tantes en oma’s. Daarna hebben ze dus de keuze om het vak te gaan beoefenen en of ze het moreel verdedigbaar vinden, omdat ze natuurlijk toch vaak gebruik zullen maken van de naïviteit van cliënten.

Hoe is het om zo’n eeuwenoud beroep uitgeoefend te zien worden in een moderne samenleving?
Fascinerend. Het is me gelukt om een paar van de rijkste en meest gerespecteerde heksen ter wereld te fotograferen. Ze zijn er echt in geslaagd iets ongelofelijks te doen: ze hebben een moderne business opgezet op basis van een stokoude traditie die voortkomt uit hun Roma-achtergrond. De gebruiken zijn nog precies hetzelfde als een eeuw geleden – het enige dat is veranderd is de manier waarop mensen ernaar kijken.

Selena zit nog in het proces van magie leren en heks worden. Ze gaat naar de middelbare school, maar krijgt ook lessen in de occulte tradities van haar tante Amalia

Dit meubilair is van Maria Campina. Maria houdt van opruimen en met geesten praten

Soms branden de heksen kaarsen. Dat is ‘om hun innerlijke oog te openen’ voordat ze aan een spreuk of een voorspelling beginnen

Dit is Loventa. Loventa zei tegen Lucia dat ze het verdriet achter haar glimlach kon zien. Ook zei ze dat dit verdriet groter zou worden, en dat een van haar geliefden binnenkort zou overlijden

Heks Atena voelde dat Lucia niet in haar krachten geloofde en ook niet in God. Daarom zou ze nooit gelukkig kunnen worden, zei ze

Dit is het bescheiden trappenhuis van Atena. Atena gelooft trouwens dat ze in al haar dromen gegidst wordt door haar overleden grootmoeder

Heks Sunita verzekerde Lucia ervan dat ze een belangrijk keerpunt in haar leven zou benaderen, en dat ze even extra op haar gezondheid moest letten

Toverdrankjes zijn zeer belangrijk in de heksencultuur

Hier zien we heks Ivana Sidonia. Ze zei tegen Lucia dat haar ex haar terug wilde, en er binnenkort een familielid zou komen te overlijden

—

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: