Opa’s en oma’s vertellen hoe het is om je hele leven bij één bedrijf te werken

Je carrière beginnen en eindigen bij dezelfde werkgever is niet meer helemaal van deze tijd. Volgens uitzendorganisatie YoungCapital komt dit vooral doordat onze generatie het belangrijk vindt om nieuwe dingen te leren. In een groot onderzoek waarbij 4.000 mensen tussen de 20 en de 35 gevraagd werd naar wat ze het belangrijkst vinden in hun werk, stonden ontwikkelingsmogelijkheden stipt op nummer één. Gevolgd door het salaris. Ontwikkelingsmogelijkheden en goed verdienen staan bij ons dus hoog in het vaandel. Dat weten werkgevers ook. Volgens Het Financieele Dagblad is het werven van millenials dan ook het probleem niet. Ze tevreden houden is alleen een heel ander verhaal. Millenials zouden jobhoppen om zichzelf uit te blijven dagen. Een duurzame relatie met de baas heeft minder prioriteit. We werken vaak als freelancer voor meerdere bazen onder losse contracten en regelen onze zaakjes zelf. Bij voorkeur op een flexwerkplek of in een koffietentje, als je überhaupt al een plek kunt vinden tussen al die andere opengeklapte laptops.

Een paar generaties terug was dit wel anders. Om een goed beeld te krijgen van wat er veranderd is, vroeg ik onze opa’s en oma’s het hemd van het lijf over hoe het er in hun tijd aan toeging, en hoe het in hemelsnaam is om tientallen jaren exact hetzelfde beroep te hebben.

VICE Money: Hoi Jasperien, hoe is het om al 26 jaar achter dit bureau te zitten?
Nou, dat is natuurlijk leuk, anders was ik inmiddels wel gestopt. Als je vroeger trouwde mocht je niet meer werken, anders had ik het nog wel langer gedaan. Ik ga wel stoppen rond mijn tachtigste denk ik, want dan gaat mijn baas zelf ook met pensioen.

Had u niet behoefte aan wat variatie?
Ik heb nog leren typen op een typemachine, dus toen ik begon bij dit bedrijf heb ik een cursus tekstverwerken gedaan. Dat was voor mij al heel vernieuwend. Er ging een wereld voor me open toen je foutjes niet meer met Tipp-ex hoefde weg te werken.

Hm, ik kan me voorstellen dat dat voor mijn onrustige generatie niet genoeg variatie is. Wat maakt zo’n vast contract nou echt een must have?
Als je ziek bent krijg je gewoon doorbetaald. Ook kun je betaald met vakantie als je in vaste dienst bent. Ik ging altijd drie weken in de zomer. Nu mijn man zich niet meer goed kan bewegen gaan we wel wat minder vaak op vakantie.

Maar als je freelancet kan je op vakantie gaan wanneer je maar wilt.
Ja, maar dan heb je geen bijzondere band met je baas. Er is een hele vertrouwde band tussen mij en mijn baas ontstaan. Een band van respect en vriendschap. Het geeft een heerlijk gevoel als ik naar mijn werk ga, dus ik heb ook geen behoefte aan meer vakantie. Als ik weleens problemen heb, vertel ik het zo. Ik kan dus open zijn. Een ander leeft dan met je mee. Andersom leef ik ook met hem mee.

En een keertje jobhoppen dan? Ook geen behoefte aan?
Ik kan me er niks bij voorstellen dat iedereen tegenwoordig de hele tijd van baan verandert. Het lijkt me zo oppervlakkig. Je bent niet meer verbonden met een bedrijf. Ik ben zo verbonden met dit bedrijf dat ik me echt verantwoordelijk voel. Als je overal maar even werkt heb je dat volgens mij niet.

Hoi Tom, wat vond jij het belangrijkst in jouw baan?
Voor mij waren dat mijn collega’s. Met de meeste van mijn collega’s heb ik wel zo’n 25 jaar samengewerkt. Dat is iets wat mensen zich tegenwoordig niet meer voor kunnen stellen. Dat je oud wordt met je collega’s. We komen nog steeds bij elkaar op verjaardagen en hebben elk jaar een uitje.

Goh, dat is heel wat anders. Tegenwoordig vinden we doorgroeimogelijkheden het belangrijkst.
Ja, tegenwoordig wordt er sowieso veel uitgebreider nagedacht over wat je zoekt in een baan. Ik heb dat nooit gedaan, maar ik weet wel dat ik in ieder geval geen doorgroeimogelijkheden zocht. Ik vond het heerlijk dat die er niet waren. Lekker rustig. Ik ben ook nooit meer gaan verdienen, en ben altijd in dezelfde salarisschaal gebleven. Ik verdiende genoeg om van te leven en een pensioen op te bouwen. Meer dan dat had ik ook niet nodig. Ik heb in die 36 jaar nooit een vraag gehad die mijn pet te boven ging, dus erg uitdagend was het ook niet.

Als je ergens anders een baan had kunnen krijgen die beter verdiende of meer uitdaging bood, had je dat dan gedaan?
Nee. Ik had het prima daar. Ik had geen behoefte aan verandering en de langlopende relatie met mijn collega’s was echt een plus.

Hoe is het om zo lang voor dezelfde werkgever te werken?
Je hebt dan heel veel met die werkgever. Je zorgt een beetje voor elkaar. Ik meldde me nooit ziek omdat er goed voor me gezorgd werd. Andersom kreeg ik toen mijn vrouw ziek werd twee maanden betaald verlof, ook al had ik maar recht op drie weken. Ook hecht je je aan het gebouw waar je zo lang komt. Op een gegeven moment is de school verhuisd naar een nieuw gebouw. Het vertrouwde plekje was ik toen kwijt en dat vond ik moeilijk.

Hallo! Wat vindt u nou van flexwerken?
Je bent dan wel heel vrij, maar er is geen saamhorigheidsgevoel meer. Je hebt geen binding. Waarom zou je harder lopen voor een anoniem mailadres? Voor de collega die tegenover je zit doe je dat toch eerder. Er is minder loyaliteit, zowel naar de vakontwikkeling als naar collega’s. Dat is natuurlijk schadelijk. Hetzelfde effect heb je met thuiswerken.

Wat denkt u nou dat er veranderd is in de werkmentaliteit, de afgelopen decennia?
Voor mij was het wel echt zo dat als het goed ging met het bedrijf, het met mij ook goed ging. Het had weerslag op elkaar. Je wordt als het ware ook een beetje het bedrijf. Tegenwoordig werken mensen vooral voor hun geld of eigen gewin. Dat is een totaal andere mentaliteit.

Wat was voor u belangrijk in uw werk?
Ik was geneigd veel voor mijn werk opzij te zetten maar verwachtte ook dat dat voor mij gebeurde. Dat was ook zo. Dat was belangrijk voor me. Ook zijn de contacten met collega’s en klanten belangrijk. Ik denk dat je door die contacten ook weer waardevoller wordt voor een werkgever. Je bent loyaal naar klanten en collega’s en door langdurige relaties bouw je vertrouwen op. Tegenwoordig zijn mensen alleen nog maar loyaal aan zichzelf.

Wilde u altijd al etaleur worden?
Nee, tegenwoordig denken mensen heel goed na over wat ze willen. Dat was in mijn tijd niet zo. Ik ben gewoon begonnen als zaterdaghulp toen ik vijftien was. Ik wist niet precies wat ik wilde doen, dus ben toen op een gegeven moment een cursus etaleren gaan doen. Toen ik achttien was kwam er een functie als etaleur vrij. Daar heb ik op gesolliciteerd.

Wat maakt een baan nou zo bijzonder dat u er 41 jaar blijft?
Het belangrijkste is voor mij het contact met mensen. Met name met de collega’s die ik heb gecoacht, begeleid en enthousiast heb gemaakt. Met collega’s breng je toch uiteindelijk je dagen door.

Wat levert het een werkgever nou op om iemand zo lang vast in dienst te nemen?
Je raakt heel erg bekend met de bedrijfscultuur. Ik voel me loyaal naar mijn baas toe omdat ik al lang bij hem ben, en dat zie ik ook bij collega’s. Ik heb een echt C&A-hart. Dat zegt mijn man ook altijd. We gaan ver voor ons werk, tot het uiterste. Wat ik dus eigenlijk wil zeggen: als je lang voor iemand werkt, word je gewoon veel loyaler.

Denkt u dat mensen tegenwoordig minder loyaal zijn naar hun werkgever?
Tegenwoordig heb ik de indruk dat jonge mensen geobsedeerd zijn met zichzelf. Met uiterlijk vertoon, geld en status. Toen ik jonger was, was plezier in je werk belangrijker. Nu staat niet meer het plezier voorop, maar zelfverheerlijking en geld. Mijn dochter doet het trouwens wel weer goed in die freelancerscultuur, ze heeft een eigen marketingbureau. Maar verder denk ik dat mensen tegenwoordig eerder doorschieten in het een of ander. Bij mij is de balans tussen werk en vrije tijd altijd gezond geweest.

Zou u niet zelf een freelance etaleur willen worden?
Ik heb er weleens over nagedacht, maar besloot toch lekker bij de baas te blijven. Dat is leuk genoeg. Bovendien ben ik van een generatie die meer voor zekerheid kiest. Zowel financieel als in mijn structuur. Mijn dochter moet zelf een spaarpotje maken voor noodgevallen en pensioen, maar in loondienst heb je meer zekerheden. Ik heb bijvoorbeeld naast mijn pensioenfonds ook een AOW.

Hoi Betsie, hoe is het om je hele werkzame leven voor dezelfde werkgever te werken?
Het is waardevol. Je leert elkaar echt beter kennen. Dat levert vriendschappen op met zowel je werkgever als met de kinderen waar ik voor zorgde, die inmiddels natuurlijk allemaal volwassen zijn. Het is een vertrouwensband waarbij je heel goed weet wat je aan elkaar hebt. Je kan alles bij elkaar kwijt.

Had je gewisseld van werkgever als iemand je meer inkomen had geboden?
Nee dat had ik niet gedaan. De vertrouwensband die je hebt met je werkgever is veel meer waard. Het is trouwens een keer voorgekomen dat iemand me heeft gevraagd bij haar te komen werken. Toen heb ik nee gezegd. Ik had het er zelfs niet naast willen doen. Dus werken voor meerdere werkgevers was ook geen optie voor mij. Ik was heel erg trouw aan mijn gezin, en was honkvast.

Wat biedt zo’n langdurige werkovereenkomst je nog meer, los van de warme contacten?
Het was voor mij een stukje rust. Dat ik daar was en dat ik wist dat het gewoon doorging. Ook toen de kinderen groot waren ben ik er blijven werken, maar dan meer als huishoudelijke hulp. Ondertussen kon ik ze dan natuurlijk mooi zien. Ik ben toch een soort oma van ze geworden. Met de kinderen ben ik altijd close gebleven.

Wat missen freelancers tegenwoordig, denk je?
Ik kon mijn werk aan het einde van de dag ook gewoon loslaten. Tegenwoordig gaat het altijd maar door. Je hebt nooit vrije tijd. Ook weet ik niet hoe mensen dat doen met pensioen tegenwoordig. Ik heb gewoon een AOW.

—

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: