Dit is het moment om in tweedehands carnavalswagens te investeren voor dikke winst

Ik groeide op in het Zuiden, maar heb me altijd verbaasd over de mensen van de carnavalsverenigingen, die zich een half jaar lang opsluiten in een tochtige loods om een wagen te bouwen, die ze vervolgens alleen maar tijdens één kort schittermomentje – de optocht – aan het dorp laten zien. Ik heb wel wat beters te doen, dacht ik altijd. Maar als ik dan tijdens carnaval ergens dronken en totaal onproductief in een plas kots lag terwijl de trotse optocht langskwam, voelde ik mijn carnavalsscepsis en mijn arrogantie verschrompelen. Hoeveel gezwoeg het ook is: je bent de ster van het dorp als je tijdens carnaval in zo’n wagen komt voorrijden.

Als jij je dit jaar ook weer een halfbakken feestvierder voelde omdat je geen goede ride had, dan is nú het moment om alvast aan je wagen voor volgend jaar te gaan denken (zelfs als je voorlopig nog even je kater aan het wegwerken bent). Zelf knutselen is helemaal niet nodig: op marktplaats is namelijk een levendige carnavalswagenseconomie. Van enorme bouwwerken vol draaiende poppen à duizenden euro’s, tot skelters met een huisje erop voor de kleinere beurs; er zijn honderden wagens in omloop.

Tweedehands wagens op Marktplaats hebben altijd een risicootje: de foto’s worden zo florissant mogelijk gemaakt en er komt een gelikt reclametekstje bij. Om zeker te weten dat je niet genaaid wordt en er geen verborgen gebreken zijn, moet je een wagen toch echt van dichtbij gaan bekijken. Ik zag dat Beek, een dorpje naast carnavalswalhalla Maastricht, opvallend goed vertegenwoordigd was in mijn Marktplaatsresultaten. Dat juist Beek zo’n carnavalswagen-hub is, is niet toevallig: er blijkt een hele grote hal te zijn waar vijftien carnavalsverenigingen aan hun wagens bouwen. De meeste wagens zijn ook te koop. Het leek me een goede plek om wat inside-informatie te krijgen, en misschien een wagen op de kop te tikken. Ik zocht uit hoe je de meest indrukwekkende ride kan krijgen, en hoe je ervoor kunt zorgen dat je die volgend jaar ook nog eens met winst kunt verkopen.

Vorig jaar waren er wat berichten in de media dat het slecht ging met de carnavalswagen. Je zou denken dat dit aan de economische crisis lag, die inmiddels voorbij is, maar de carnavalswereld trekt zich daar doorgaans vrij weinig van aan. Deze micro-economie kampt met hele andere problemen: doordat er steeds vaker polyester werd gebruikt in plaats van het traditionele papier-maché, gingen de wagens langer mee, wat er weer voor zorgde dat mensen telkens weer dezelfde wagen gebruikten. De doodsteek voor de bouwers, omdat de markt hierdoor verzadigd is geraakt. Bouwers worden sowieso al niet rijk van de opbrengst. Ze draaien meestal quitte op de verkoop na aftrek van de productiekosten en en vaste lasten (bier en een soundsystem). Maar als we er even van uitgaan dat jij als slimme koper tijdens carnaval niet zoveel drinkt als een vereniging in een halfjaar, maak je al winst. En een overschot op de markt zorgt ook nog eens voor een lage prijs: een ideaal moment dus om in te stappen.

Vrolijk over mijn slimme investeringsplan stap ik de hal in Beek binnen. Het lijkt hier wel mee te vallen met de misère. De sfeer is goed, de muziek staat hard (carnavalskrakers afgewisseld met sirtaki’s en goa-trance), en er gaat iemand rond met mini-frikandellen. De dino uit de Flintstones krijgt nog een laatste likje verf, en late bouwers zijn nog even met een cirkelzaag in de weer.

Volgens Michel, die me heeft uitgenodigd nadat ik op zijn marktplaats-advertentie had gereageerd, kan er nooit echte overproductie van wagens plaatsvinden. Ze bouwen hier vooral met hout en spaanplaat, geen polyester, maar ook deze mooie natuurlijke materialen gaan lang mee. De markt blijft vooral stabiel doordat er een schaarste aan goede onderstellen is. Die kosten meestal rond de 1500 euro en vormen het meest waardevaste element van een wagen. Als je een nieuwe wagen wilt bouwen, moet je eerst een oude opkopen, en slopen om het onderstel te kunnen gebruiken. Vaak halen Limburgers oude wagens en onderstellen uit België, en de Belgen kopen dan weer een nieuwe in Limburg. Belgen vieren Halfvasten, tussen Carnaval en Pasen, waarop je je prima in een tweedehands wagen kunt vertonen. Het is een mooi ecosysteem. Michel laat me zijn wagen zien.

Deze strakke, robuuste bolide is gebouwd door Michels carnavalsvereniging de Riesjtartele (Limburgs voor schoenveters). Hij heeft een ‘Chinese’ uitstraling. De makers zijn volgens Michel nog nooit in China geweest, “maar wel in de Chinees.” Het Chinese teken op de zijkant betekent overigens schoenveter. Met zo’n tijdloos design sla je nooit de trend-plank mis: China is volgens Michel één van de standaardthema’s. Andere klassiekers zijn cowboys en indianen, Prins Carnaval, en eskimo’s, “ook weer zo’n thema.” Politieke sensitiviteit is niet iets waar je rekening mee hoeft te houden op de carnavalsmarkt.

Comfort is wel heel belangrijk. “Eerder bouwden we weleens wagens met allerlei dingen erop, en dan liepen we erachter.” zegt Michel. Maar er bleek één eis cruciaal voor de carnavalswagenconsument: “Je moet er met zijn allen op kunnen staan.” Dus is deze wagen ruim. Door het stalen frame kun je er met twintig personen op staan springen, er is genoeg plek om te “dansen, duwen en soms moshen.” Met de benedenverdieping erbij kun je nog meer mensen kwijt. Ook de kleuren zijn afgestemd op de markt: “We gebruiken vrolijke kleuren. We hadden ook ooit een duistere wagen gemaakt, met horrorthema, maar dat verkocht toch minder.” De wagen komt met een waaier aan bijzondere opties: er kan een barbecue op, er is een toilet aan boord (“Voor de dames”), en het interieur is stijlvol afgewerkt met latjes.

Het chassis is een zogenaamde dieplader, waardoor je wagen een verlaagde feel krijgt. Het is een stuk chiquer dan de standaard hooiwagen. Als je Michels pareltje op de kop wilt tikken, moet je snel zijn: op de avond dat ik in de Hal ben zijn er toevallig ook twee Belgen uit Riemst langs die erop zitten te azen. Ik maak van de gelegenheid gebruik om ze even te vragen waarom ze niet gewoon hun eigen wagen knutselen. Ik dacht dat ze, net als ik, te lui waren, maar dat ligt anders: “Wij hebben weinig tijd om er zelf één te bouwen.” Michels marketingpraatje hebben ze in ieder geval als zoete koek geslikt: “Hij moet dichtbij de grond liggen, niet te hoog. En je moet er bovenop kunnen staan, ook wel belangrijk.” De wagen van Michel kost 3900 euro, en de topsnelheid is, als je hem achter een goede tractor hangt, 50 kilometer per uur.

Update: deze wagen is helaas verkocht.

De wagen van Bas en zijn maten is minder stabiel en comfortabel dan de wagen van Michel. De tipi wiebelt een beetje als ik erop klim, en ik zie veel tiewrapjes. Maar wat de wagen mist aan stabiliteit, compenseert hij met zijn spannende uiterlijk en topsnelheid. Dit racemonster kan tot wel zestig kilometer per uur als je hem achter een jeep hangt. Het is een soort Jaguar. Ook hier is gekozen voor één van de klassieke thema’s: indianen. Er zit jaren aan ervaring in de wagen – het is al de achttiende keer dat ze er één bouwen – en ook veel research. “We hebben op internet gekeken hoe we de goede hoek in die tipi moesten krijgen.”

Bas laat me ook een plaatje zien waarop het enorme indianenhoofd aan de voorkant op is gebaseerd: geen echte native American, maar een carnavalesk beeld dat eruitziet alsof het in een pretpark staat. Carnaval is niet alleen economisch, maar ook cultureel een gesloten systeem. Dat is voor jou als koper erg voordelig: je hoeft geen rekening te houden met trends of de schommelende voorkeuren van degene aan wie jij na de carnaval je wagen wilt verkopen. Het hoofd van de indiaan is van plaathout, voor het rijgemak. Het zou eerst van tempex worden gemaakt, of gesneden uit massief hout, maar dat zou veel te zwaar worden.

De wagens die Bas en co maken, zijn ondanks hun wiebeligheid van duurzame kwaliteit en blijven lang in roulatie. “Je komt je eigen wagen steeds weer tegen.” Ook zijn de wagens prima buiten het seizoen om te gebruiken. “Onze vorige wagen is door een dj gekocht, die het op Solar in Roermond heeft gebruikt als dj-booth.” Extra’s van deze wagen zijn onder andere een gloednieuwe vloer, drie, vier lagen verf (door de gepensioneerde vaders van de bouwers persoonlijk aangebracht) en je kunt hem tot oktober 2018 gratis in de hal stallen.

Deze kerk ziet er nogal duister uit. Het is een gewaagde keuze die helemaal tegen de trend ingaat. Ook het thema is eigenzinnig: communicantjes – katholieke kindertjes die opgaan voor hun religieuze ontgroening. Als ik de jongen op de foto vraag waarom hij voor de nichemarkt gaat, is hij heel duidelijk. Deze wagen is helaas niet te koop. “We hebben ooit een heel degelijk onderstel gekocht, en daar bouwen we steeds nieuwe wagens op.”

Deze wagen heet Raad van Elf, volgens de twee mannen die erop aan het werk zijn. “Omdat we ons gaan verkleden als elven, zeg maar.” Dus niet omdat de Raad van Elf erop zit. “Meestal zitten de kinderen erop.” Ook deze wagen is niet gebouwd voor de markt. Maar als ik zeg dat ik een luxe carnavalswagengids schrijf, blijken het toch handelaren te zijn: “Alles is te koop, voor een goede prijs. Maar het is lastig om een goed onderstel te vinden. Het moet betrouwbaar zijn. Als hij ineens door zijn assen zakt, sta je daar ineens. Dat is vorig jaar nog gebeurd bij één groep.”

Deze wagen heeft dus een prima onderstel, is van papier-maché en foam, en alles is waterdicht geverfd. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de accessoires. Het schoepenrad aan de zijkant kan bewegen, aan de boom hangt een schommel en overal zitten lichtjes.

Ik dacht eerst even dat deze wagen een commentaar op fossiele brandstoffen was, doordat hij veel benzinepomp-elementen heeft, al kon ik de beha’s daarbij niet echt plaatsen. Maar het blijkt een popculturele verwijzing: “Hij heet Coyote Ugly, dat is een film van vroeger,” legt één van de bouwers me uit. “Het is een soort truckersbar.” De tap is een “officiële tap,” al werkt hij helaas niet. Dat heeft wat met de carnavalsregelgeving te maken.

Verkopen is niet het hoofddoel van deze bouwers, maar voor de juiste prijs kun je tot een deal komen. “Ik heb zoiets van, als je een wagen koopt is het niet alleen voor de carnaval, dan doe je het alleen voor het zuipen.” Dat klopt. En voor een goede vierduizend euro kun je dat met zijn twintigen doen in Coyote Ugly-thema.

Het team van Tim laat er geen twijfel over bestaan op welke nichemarkt ze mikken. Op de voorkant van hun locomotief staat heel groot: steampunk. Het is een slimme verkoopstrategie. Op de wagen kunnen wel vijfentwintig mensen staan, al rammelt hij dan wel een beetje. “Maar als de muziek aanstaat, hoort of ziet niemand dat.” Hij is geschikt voor een Prins, volgens Tim. De wagen komt compleet met goudgesprayde details, graffiti en kunstig gebogen pvc-buizen “om de Victoriaanse stijl na te bootsen”. Op de daken van de torentjes aan de zijkant zit echte tuinhuisjes-dakbedekking. Voor rond de 3500 euro is hij van jou. Het enige nadeeltje is de topsnelheid, een matige twintig kilometer per uur. “Harder hoeft hij ook niet te gaan.”

Ik vind het moeilijk om een definitief oordeel te vellen: de carnavalsmarkt heeft voor ieder wat wils. Klassiek of modern, subcultuur of popcultuur: het ligt er maar net aan wat voor rijder jij bent. Voor het investeren in carnavalswagens geldt ongeveer hetzelfde als voor bezopen seks tijdens carnaval: met een goed onderstel kom je een heel eind.

Als je één van de wagens uit de Optochthal wilt kopen: dit zijn de contactgegevens. Je moet wel opschieten, want de wagens vliegen als warme worstenbroodjes over de toonbank.

—

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: