Nederlandse modellen over schulden, niet betaald worden en andere geldzaken

Als ik nou flink wat had voorgedrongen in de rij toen de schoonheid werd uitgedeeld, had ik misschien wel model kunnen worden. Misschien, want je moet dan ook maar net worden gescout, en op het juiste moment de juiste mensen tegenkomen. En stevig in je schoenen staan, want de modellenwereld is een harde business. Er zijn modellen die miljoenen per maand opstrijken – Doutzen, bijvoorbeeld – maar dat is alleen weggelegd voor een piepklein topje van de ijsberg. Veel modellen hebben het al lastig zat om überhaupt rond te komen.

Zelfs een beginnend model kan bij een eerste opdracht in, pak ‘m beet, Milaan of Parijs al snel een paar honderd euro opstrijken. Maar zeker in het begin is het maar net de vraag of je er iets van terugziet, bleek toen ik Nederlandse modellen naar hun geldzaken vroeg. Het bureau dat deze opdracht voor je geregeld heeft, betaalt in eerste instantie de kosten van je vervoer, verblijf en portfolio, maar houdt al deze investeringen vervolgens wel gewoon in op je winst. En dan vangen ze – het moederbureau in Nederland én daarbovenop het buitenlandse bureau dat je eropuit stuurt – ook zelf nog een percentage.

Dikke kans dus dat je eerder geld schuldig bent dan je het gaat verdienen. Om ‘in de plus’ te komen bij een bureau, moet je maar net een opdracht krijgen. Zeker in het begin gaan modellen vaak ‘on stay’, wat betekent dat ze naar het buitenland afreizen om hun gezicht te laten zien en castings te doen. Als dat niks oplevert, draait het bureau zelf op voor alle investeringen – je hoeft dus niet zwaar in de schulden te belanden. Maar het is wel wat anders dan het glamoureuze bestaan waarop je had gehoopt.

Ik vroeg daarom een aantal Nederlandse modellen hoe ze hun brood op de plank krijgen, en wat ze het lastigste vinden aan hun verdienmodel.

“Toen ik veertien was ging ik voor het eerst naar Milaan. Vrij jong dus, zoals de meeste beginnende modellen. Mijn eerste agency was een slechte ervaring; er was nauwelijks begeleiding, en ik moest zelf maar uitvogelen hoe ik bij de castings van potentiële opdrachtgevers kwam. Een paar maanden later ging die agency failliet, en ze hebben me nooit laten weten hoeveel geld ik in de plus of min stond. Waarschijnlijk sowieso in de min, want ik had nog maar weinig gedaan.

Eigenlijk durfde ik daarna niet zo goed terug te gaan naar de modellenwereld, maar de eerstvolgende zomervakantie deed ik het alsnog. Dit keer met een agency die een stuk fijner was, en me minder aan mijn lot overliet. Binnen vier weken had ik 3000 euro verdiend. Daar ging wel nog veel van af – mijn investeringen waren 1000 euro, en het bureau kreeg zelf nog een percentage van 30 procent – maar hierdoor besefte ik dat ik het wel degelijk kon.

Ik denk dat ik nu in totaal zo’n acht à negen maanden in Milaan ben geweest. Dat was meestal ‘on stay’, waarbij een agency modellen uitnodigt om ze aan lokale opdrachtgevers voor te stellen, dus ik heb de investeringen zeker negen van de tien keer zelf betaald. In het appartement waarin ik in het begin zat betaalden we bijvoorbeeld 800 euro per vier weken – waar de agency zelf trouwens 200 euro van pakte – en iedereen onder de 18 kreeg per week 70 euro aan zakgeld mee. Dat werd daarna alsnog van mijn eigen inkomsten afgetrokken, dus het was uiteindelijk gewoon je eigen geld.

Als een agency iets voor je voorschiet, kijken ze niet per se naar de goedkoopste dingen. Bij mij hadden ze bijvoorbeeld een vliegticket voor 200 euro geboekt, terwijl dat ook best voor een paar tientjes had gekund. Het maakt ze toch niets uit. Ze blijven wel zelf met de kosten zitten als het model de investeringen uiteindelijk niet kan terugbetalen, maar zo’n bedrag stelt voor hen nauwelijks iets voor.

Zeker in het begin was ik het modellenbureau vaak meer verschuldigd dan ik verdiende, maar ik ben daarna zelf gelukkig altijd in de plus gebleven. Ik kon er in principe van rondkomen. De laatste tijd werk ik wel wat minder, ik ben ook van plan om binnenkort te stoppen. Vooral omdat ik niet de hele tijd in het buitenland wil zijn, en wil studeren. Geld was ook nooit mijn grootste drijfveer; ik vind vooral de fotoshoots leuk, de mensen die je ontmoet en de locaties waar je terechtkomt.”

“Toen ik twee jaar geleden voor het eerst een maand naar Barcelona ging, zei mijn agency dat ik het beste maar niks kon verwachten. Dan zou het in ieder geval niet tegenvallen als ik geen opdrachten zou krijgen – maar binnen een week had ik mijn eerste. Uiteindelijk had ik twaalf opdrachten die maand.

Ik moest er wel zelf achteraan gaan om te vragen hoeveel ik precies zou verdienen. Ik had geen idee wat voor bedragen ik moest verwachten, en ik wist natuurlijk ook niet hoe het allemaal ging.

Ik wil liever niet zeggen om wat voor bedragen het ging. In de twee jaar dat ik dit doe heb ik lekker wat kunnen verdienen; ik kan er mijn rijlessen van betalen, en heb ook een laptop en camera gekocht. Die heb ik allebei nodig voor mijn fotografie-opleiding. Ik volg een deeltijdtraject, dus als ik een boeking krijg kan ik zo weg. Het is sowieso een handige combinatie, aangezien ik voor die opleiding toch praktijkervaring moet opdoen.

Soms duurt het erg lang voordat een klant je uitbetaalt. Dan staat in het contract dat het 90 tot 100 dagen zal duren, maar duurt het vervolgens een half jaar. Of je daar geen punt van kunt maken? Naar de klant toe wil je ook niet het vervelende model uithangen, je wilt jezelf wel op een goede manier presenteren. Een agency kan wat dat betreft wat beter de boeman spelen, dus ik heb er wel bij hen over gedramd.

Afgelopen jaar ben ik een maand in Milaan geweest, een maand in Barcelona en twee maanden in Tokio. Ik merkte dat ze in Tokio een stuk strikter zijn, daar kreeg ik meteen uitbetaald. Wat ook opviel was dat een bleekwitte huid als het allermooiste werd gezien; dat is een schoonheidsideaal daar.

De komende tijd wil ik het liefst fotograaf zijn en zo lang mogelijk doorgaan met modellenwerk; ik krijg maar één keer zo’n kans en die wil ik niet laten lopen.”

“Ik heb eigenlijk maar weinig hoeven te investeren – de enige keer dat ik mijn eigen kosten hoefde te betalen was toen ik in 2015 voor het eerst naar New York ging. Na ongeveer een maand kon ik tekenen bij een groot Amerikaans bureau, en kwam ik in aanraking met merken als Armani en Calvin Klein. Sindsdien ben ik altijd ingevlogen door klanten, vooral naar New York. Ik heb geluk gehad, en mijn ervaring is zeker niet representatief voor het gemiddelde model.

Samen met wat andere jongens van mijn bureau, en een promotor, mochten we bij iedere club zo naar binnen, en kregen we ons eigen tafeltje met gratis drank. Geen idee hoeveel die cocktails zouden hebben gekost. Een jongen was minderjarig, en een ander had zijn ID niet bij zich, maar dat maakte niks uit.

Soms was ik er wat langer, soms een tijdje niet. Ik bleef ondertussen ook in Amsterdam studeren. Inmiddels ben ik me meer op mijn academische carrière aan het richten, en hou ik me minder met modellenwerk bezig – al sluit ik niet uit dat ik het nog wel eens ga doen als het in m’n schema past. Hoeveel ik uiteindelijk heb verdiend? In ieder geval genoeg om er niet meer naast te hoeven werken, en mijn studieschuld is alvast afbetaald.

Het klinkt rooskleurig, en dat was het ook zeker, maar er was bijna een vroegtijdig einde aan gekomen. Omdat het bureau geen werkvisum voor me kon regelen – daarvoor moet je eigenlijk al een echte carrière hebben opgebouwd, en dat had ik nog niet – reisde ik heen en weer met een toeristenvisum. Op een gegeven moment viel het bij de Amerikaanse douane op dat ik dat wel heel vaak deed, binnen een relatief korte tijd. Ik werd apart genomen. Als ik zou toegeven dat ik modellenwerk deed, konden ze me zo terugsturen en me voor acht jaar toegang tot het land ontzeggen.

Ze vroegen me hoe ik mijn tickets had betaald – ik loog dat mijn ouders veel geld hadden – en ik moest mijn telefoon en laptop afgeven, inclusief alle wachtwoorden. Toen werd ik naar een klein kamertje gebracht door wat TSA-agenten. Van tevoren had mijn agency me geïnstrueerd om alle sporen van modellenwerk op mijn social media en e-mail te verwijderen, maar ze vonden toch iets: een selfie op de set van Calvin Klein, die ik naar mijn ouders had gestuurd.

Ik zei dat ik die foto in Nederland had genomen, maar vanuit de VS had verstuurd. Het was overduidelijk dat ik smoesjes zat te verzinnen. Maar zolang ik niet bekende, konden ze me niks maken. Toen bedacht ik dat geen van mijn klanten mijn echte naam kende – ik heb altijd een andere achternaam gebruikt. Bel ze maar op, zei ik. De agenten gingen even weg, en niet veel later mocht ik gaan. Uiteindelijk heb ik daar drieënhalf uur gezeten. Terwijl de douanier mijn stempel zette, zei hij dat hij wist dat ik had gelogen.”

“Toen ik jong was, had ik de kans om in Parijs te werken, maar dat is niet doorgegaan. Er moest een aantal centimeters van m’n heupen af, en daar waren mijn ouders het niet mee eens. Ze wilden ook liever dat ik gewoon naar school zou gaan. Toen vond ik dat wel jammer, want ik zag mezelf al op die catwalk lopen. Sinds een aantal jaar werk ik alsnog als model, maar als zelfstandige. En dat vind ik misschien alleen maar fijner.

Ik ben aangesloten bij een Nederlands boeking-kantoor, en dat is heel vrijblijvend. Ze sturen je per opdracht steeds een mail, waar je zelf op kunt reageren. Ik heb bijvoorbeeld in de Cosmopolitan gestaan, shoots gehad voor een sieradenmerk en een webwinkel, en wat videoclips gedaan. Je hoeft verder helemaal niks, ook qua maten en zo. Het verschil met zo’n moederbureau is ook dat je niet constant in the picture hoeft te blijven – het is ideaal voor als je het er een beetje bij wilt doen.

Ik deed het in het begin ongeveer een keer per maand, daarna eens per drie maanden, en alleen in Nederland. Echt flinke investeringen heb ik nooit echt hoeven doen – wel voor mijn portfolio, maar niet voor vervoer of verblijf. Die kreeg ik altijd gewoon vergoed. De verdiensten verschillen erg: voor een eenmalige klus kreeg ik wel eens 500 euro, maar bij de Fashion Week voor een hele dag – van ‘s ochtends vroeg tot haast middernacht – een keer iets van 70 à 80 euro. Het idee was dan dat het ook al een hele eer was om daar te lopen, en dat het goed voor je portfolio zou zijn.

Als je er echt flink aan wilt verdienen, kan ik me voorstellen dat zo’n moederbureau wel weer fijn is. De wereld waarin ikzelf werk is vooral wat laagdrempeliger. Wat de toekomst betreft: ik wil freelance journalist worden, en aan de slag gaan voor nationale en internationale bladen als de New Yorker en National Geographic. Modellenwerk hoeft daar niet zo nodig bij; als ik af en toe nog een shoot doe of een show loop zou ik dat zeker leuk vinden, maar mijn droom is het niet.”

Illustraties door Sander Abbema

—

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: