Kun je echt niet onder je zorgverzekering uitkomen?

Foto via Pixabay-gebruiker stevepb.

Zo tegen het eind van het jaar zijn er genoeg dingen waar je eigenlijk niet zo op zit te wachten. Vrienden die je om de haverklap vragen wat je met oud en nieuw gaat doen bijvoorbeeld, tv-programma’s met Leo Blokhuis, of al die ongeopende enveloppen van zorgverzekeraars die zich in de afgelopen weken op je deurmat hebben gestapeld, waarmee ze je op de valreep van het jaar nog tot een overstap proberen te verleiden.

Het zou natuurlijk mooi zijn als dat allemaal in een keer kon verdwijnen – maar dan ook echt verdwijnen, in de zin dat het volgend jaar niet meer terug hoeft te komen. Bij die eerste twee valt er vast wel iets te regelen, maar bij de zorgverzekering is het toch wel een dingetje dat het wettelijk verplicht is. Dus aan die brieven valt moeilijk te ontsnappen. Of zijn er toch manieren om eronderuit te komen? Zo’n zorgverzekering kost klauwen met geld, en misschien maak je er wel totaal geen gebruik van. We zijn dan ook niet te beroerd om een sluiproute voor je te zoeken.

Als je je zorgverzekering zou willen opzeggen – wat je voor 1 januari zou moeten doen – en vervolgens helemaal geen nieuwe aanvraagt – wat je normaal gesproken voor 1 februari moet doen – ben je officieel onverzekerd en zul je ook niet meer die honderd euro per maand in de bodemloze put van de zorgpremies hoeven te gooien. Maar dan beginnen de problemen. De overheid zal onophoudelijk druk uitoefenen om te kijken of jij wel een ruggengraat hebt. Je krijgt eerst een brief opgestuurd van het CAK, de club die er namens de overheid voor zorgt dat iedereen netjes verzekerd is en ook iedere maand premie betaalt. Zij vragen je om je toch echt eens aan te melden bij een zorgverzekeraar. Dan kun je nog prima een paar maanden wachten, en zo een paar honderd euro proberen te bezuinigen. Pas als je je drie maanden lang geen actie onderneemt, krijg je nóg een brief. Deze is iets minder vriendelijk: of je even een boete van € 386,49 wilt lappen.

Laat je ook die boete op de deurmat liggen, dan krijg je er nog een, en na twee boetes meldt het CAK je gewoon zelf aan bij een zorgverzekeraar en ben je helemaal terug bij af. Je moet nu alsnog premie betalen en bent door boetes eigenlijk duurder uit dan als je gewoon bij je oude zorgverzekeraar was gebleven.

De overheid weet nu ondertussen ook wel dat je een laks figuur bent dat het liefst zo min mogelijk premie betaalt, dus gaat ze de premies voortaan inhouden op je inkomen. Dan hoef je weliswaar geen premie meer te betalen, maar echt voordelig is het niet. Nu rekent de overheid namelijk 130 procent van de standaardpremie. Als je geen vast inkomen hebt, krijg je een acceptgiro thuisgestuurd. Betaal je ook díe niet, dan kun je een bezoekje van de deurwaarder verwachten en dan wordt het echt een duur grapje.

Er moeten betere manieren zijn om er onderuit te komen. Ik sprak met Wim Groot, hoogleraar Gezondheidseconomie aan de Universiteit Maastricht, die me vertelde dat 22 duizend Nederlanders nog zonder verzekering rondlopen. Zes jaar geleden waren dat er nog veel meer, zo’n 58 duizend. Volgens Groot waren dat vooral jongeren die “een verzekering zonde van het geld” vonden en die “wel vaker in de schulden zaten”.

“Maar op die groep wordt tegenwoordig veel beter gelet,” zegt Groot. Wat verder niet wil zeggen dat iedereen tegenwoordig aan een verzekering is geholpen. Er zijn namelijk ook een aantal groepen die niet verplicht zijn zich te verzekeren: de zorg voor gedetineerden, militairen en gemoedsbezwaarden – waarover straks trouwens meer – wordt namelijk apart geregeld. Daarnaast zijn er mensen die niet verzekeringsplichtig zijn omdat ze in het buitenland werken, of juist andersom: buitenlanders die aantoonbaar maar tijdelijk in Nederland verblijven, zoals de meeste buitenlandse studenten. En dan is er nog een groep mensen die niet staat ingeschreven bij een gemeente, en daardoor geen zorgverzekering kunnen aanvragen.

Je zou dus onder je zorgverzekering kunnen uitkomen door jezelf gewoon uit te schrijven bij je gemeente. Je moet even iets verzinnen op het feit dat je opeens geen woonadres meer hebt, maar dan heb je ook wat. Geen zorgverzekering namelijk. Maar als je huurtoeslag had, ben je ook die weer kwijt en heb je nog steeds geen winst gemaakt. En beland je in het ziekenhuis – waardoor je wordt aangemeld bij de GGD – dan sta je gewoon weer op de radar, melden ze je weer aan en moet je alsnog betalen.

En je kunt behoorlijk veel pijn lijden als je daardoor toch een paar maanden niet verzekerd bent. Als je dan een been breekt bijvoorbeeld – of je knie, heup, twee ruggenwervels en vier ribben, zoals de 37-jarige Peter. Peter was niet verzekerd, en bij het ziekenhuis wilden ze wel graag helpen, maar ze hadden er eigenlijk het geld niet voor. Zijn familie probeerde hem alsnog te verzekeren. Peter moest daardoor anderhalve week wachten totdat de eerste heupoperatie werd uitgevoerd. Best wel pijnlijk. Voor dat soort gevallen is er sinds maart dit jaar gelukkig een subsidieregeling, waardoor het ziekenhuis deze kosten kan declareren.

De beste manier om eronderuit te komen is misschien nog wel door te doen alsof je je vanwege religieuze overtuigingen niet wil laten verzekeren. Wie gemoedsbezwaard is, mag namelijk ontheffing aanvragen bij de Sociale Verzekeringsbank. Zeg dan tegen ze dat als je een keer onder een tram komt, dat gewoon Gods wil is. Zoals het Reformatorisch Dagblad het formuleert, mogen christenen “niet door het afsluiten van verzekeringen proberen onder Gods besturing uit te komen.”

Maar heb je dan wel recht op zorg? Ja, dat heb je. In plaats van een verzekeringspremie, betalen gemoedsbezwaarden hetzelfde bedrag alsnog, maar dan in de vorm van extra belasting. Dat bedrag stort de Belastingdienst vervolgens op spaarrekeningen die door het CAK worden beheerd, en vanuit dat potje worden de zorgkosten betaald. Dus eigenlijk heb je alsnog een soort verzekering, alleen heet het net anders. De overheid weet zijn geld linksom of rechtsom toch altijd weer binnen te krijgen.

Als je echt zou willen, zou je dus best onder je zorgverzekering uit kunnen komen. Het probleem is alleen dat je dan in alle gevallen minder waar krijgt voor je geld, en dat toch uiteindelijk wel de reden was waarom je ervoor probeerde te ontsnappen. Onder die honderd euro per maand kun je dus eigenlijk helemaal niet uitkomen.

Oh en trouwens, als je geen zorgverzekering hebt, heb je ook geen recht op zorgtoeslag. Dus eigenlijk is het sowieso een behoorlijk stom idee.

—

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: