Je kan van horeca-personeel eigenlijk niet verwachten dat ze de volgende ochtend met hun brakke kop nog weten hoeveel fooi ze gekregen hebben.Geld, leuk als je het hebt, niet leuk als je het niet hebt. Maar wat is het eigenlijk? En wat kun je ermee, behalve spullen kopen? In deze serie bespreken we elementaire geldvragen van onze lezers, zodat jij ook te weten komt wat mensen die wel actief meededen tijdens de economielessen allang wisten. Zelf een domme geldvraag? Mail hem naar dommegeldvragen@gmail.com.
Advertentie
—Ha VICE Money,Ik werk al een aantal jaar in een tapasbar. Hoewel het uurloon eigenlijk niet zoveel voorstelt, krijg ik elke avond nog eens een kleine twintig euro aan fooi en heb ik toch een prima inkomen. Daar doe ik dan vaak boodschappen mee of geef het weer uit bij een andere horecazaak. Elk jaar als ik mijn belastingaangifte doe, vraagt het programma of ik ook inkomsten uit fooien heb ontvangen. Ik vul daar nooit iets in en heb daar nooit gezeik meegekregen. Toch zit het me niet helemaal lekker. Is het verstandig om je fooi op te geven bij je belastingaangifte?Groetjes,Maud—Beste Maud,Herkenbaar dilemma. Ik heb zelf lang bij een aantal clubs in de garderobe fooien mogen ontvangen en dezelfde vraag hield me elk jaar in april weer bezig. In een snelle rekensom kom ik voor mezelf uit op ongeveer duizend euro aan fooi per een jaar en daar zou ik dan een derde van moeten afdragen. Om het nog minder leuk te maken moet ik die 300 euro ook in een keer ophoesten, want op fooien wordt geen loonheffing toegepast.Uiteindelijk koos ik altijd voor gemakzucht: doorklikken bij alles wat de Belastingdienst niet van tevoren voor jou heeft ingevuld. Op papier heb ik dus nooit fooi in de garderobe ontvangen, maar geen belastinginspecteur die het zaakje wantrouwde. Ze dachten waarschijnlijk dat ik gewoon zeer incompetent was in het beheren van jassen.Een kleine rondvraag bij wat oud-collega’s laat zien dat we het bij de belastingaangifte allemaal hetzelfde aanpakken. Het veld ‘inkomsten uit fooien’ blijft op elke aangifte even leeg, waardoor het te boek staat als stiltegebied te midden van een formulier vol administratieve rompslomp.
Advertentie
In het algemeen komen drie oorzaken naar voren die de ongerepte staat van het veld verklaren. Allereerst weten enkelen het simpelweg niet dat ze fooi moeten aangeven bij de Belastingdienst. De belastinginspecteurs kunnen het toch nooit controleren, zeggen collega’s van me. En men heeft geen flauw idee hoeveel fooi ze gekregen hebben het afgelopen jaar. Je kan van horeca-personeel – die hun fooi vaak tijdens de nazit krijgen – eigenlijk niet eens verwachten dat ze het überhaupt de volgende ochtend met hun brakke kop nog weten.
Illustratie door Roel de Witte
Om erachter te komen wat nu de precieze regels zijn, bel ik met Eveline Petit, woordvoerder van de Belastingdienst. “Fooien zijn, net als ieder ander loon, onderdeel van de inkomsten van een persoon. Je moet die dus gewoon meenemen in de aangifte inkomstenbelasting,” bevestigt Petit. Maar hoe de Belastingdienst hierop controleert wil ze helaas niet verklappen. “Dat zijn zaken die vallen onder strategische handhaving.”Ik vraag me af of dit bluf is van de Belastingdienst of dat ze je wel degelijk kunnen betrappen. Zou dat bijvoorbeeld via informatie van je werkgever kunnen? In principe gaat het verdelen van fooi buiten de werkgever om, maar wordt door de werknemers zelf geregeld. Je baas mag daarom ook nooit fooi inhouden om een eventueel kastekort mee aan te vullen. Fooien zijn geen onderdeel van het loon, dus je werkgever hoeft daar geen loonheffing en premies op volksverzekering op in te houden. Ook is fooi in de horeca vrijgesteld van btw. Wantrouwige belastinginspecteurs kunnen dus vrij weinig met de belastingaangifte van je werkgever. De enige administratie waarin iets over fooi terug te vinden is, staat op de achterkant van een met koffieprut besmeurd bierviltje ergens diep in een lekkende vuilniszak.Voor de zekerheid leg ik mijn vraag voor aan Laura Kapper van FNV Horeca om te weten wat nu verstandig is. De vakbondsvrouw wilt niet tot burgerlijke ongehoorzaamheid oproepen en benadrukt dat fooi netjes opgegeven moet worden. Volgens haar heeft de Belastingdienst ook zeker mogelijkheden om daarop te controleren. Kapper: “Tegenwoordig worden steeds pintransacties uitgevoerd in de horeca en ook fooien worden gepind. Daardoor kan de Belastingdienst zwart op wit zien hoeveel er aan fooien bij een bedrijf binnenkomt en ze kijken daar dan ook naar tijdens een controle.”Het is tegenwoordig dus risicovoller om je fooi een mysterie te houden voor de Belastingdienst. Maar hoeveel risico je loopt is ook afhankelijk van de hoeveelheid geld waar het om gaat. De Belastingdienst zal echt geen diepgravend onderzoek plegen om een paar tientjes te kunnen innen. Dat kost hen meer dan dat het oplevert. Om op je vraag terug te komen of het nu verstandig is om je fooi op te geven, kan ik niet zomaar voor jou bepalen. Maar ik denk dat je met deze informatie wel in staat bent om zelf daarin een afweging te maken. Voor de zekerheid hebben we je naam gefingeerd om de Belastingdienst niet op ideeën te brengen.—Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: