1

FYI.

This story is over 5 years old.

Money

Weinstein en Trump laten zien dat rijken (bijna) overal mee wegkomen

We kijken terug op een week vol affaires waarin rijken steeds handig hun straf wisten te ontlopen.

Dit stuk verscheen eerder op VICE US. Op de headerfoto staan Harvey Weinstein, Ivanka Trump, en Jared Kushner. De foto is van Evan Agostini/Invision/A.

Wat hebben Ivanka en Donald Trump Jr., Harvey Weinstein, en de mensen van investeringsbank JPMorgan Chase met elkaar gemeen? Geen van hen zit in de gevangenis of is aangeklaagd voor een misdrijf. Niet dat ze niks deden dat mogelijk strafbaar was, maar omdat je in Amerika beter rijk kunt zijn dan onschuldig.

Advertentie

Volgens een onderzoek van de New Yorker, ProPublica en radiozender WNYC hebben Ivanka Trump en Donald Trump Jr. potentiële kopers van appartementen in een pand van de Trump Organization misleid. Ze kwamen onder een mogelijke vervolging uit nadat hun vaders advocaat, Marc Kasowitz, contact opnam met Cy Vance, openbaar aanklager van Manhattan, aan wie hij 25.000 dollar doneerde voor zijn verkiezingscampagne. (In Amerika worden openbaar aanklagers niet benoemd, maar gekozen. Vance gaf de donatie terug voordat hij Kasowitz ontmoette, maar toen regelde Kasowitz nog eens 50.000 dollar voor Vance. De aanklager zegt dat hij van plan is om ook dit bedrag terug te storten.) Op donderdag, één dag nadat dit bericht naar buiten kwam, publiceerde de New York Times een artikel met een opsomming van tientallen jaren aan beschuldigingen van seksuele intimidatie door de machtige Hollywood-producent Harvey Weinstein, die publiekelijk zijn excuses aanbood voor zijn gedrag, maar ook de krant dreigde aan te klagen voor het onthullen van zijn escapades. Weinstein is nog nooit ergens voor aangeklaagd, maar het toeval wil dat zijn advocaat onlangs 10.000 dollar aan Vance doneerde, nadat die dreigde de producer aan te gaan klagen omdat hij in 2015 een model zou hebben betast.

De Weinstein-bom ontplofte een paar uur nadat VICE-journalist David Dayen in The Nation een pijnlijk stuk publiceerde over hoe investeringsbank JPMorgan Chase een gigantische boete kreeg voor schimmige handelspraktijken in aanloop naar de financiële crisis van 2008. De bank had namelijk hypotheekschulden kwijtgescholden die helemaal niet bestonden. Daarmee lichtte JPMorgan Chase niet alleen de overheid op, maar ook huiseigenaren en investeerders.

Advertentie

Dat rijkdom mensen die anders ‘crimineel’ genoemd zouden worden voor de gevolgen van hun gedrag beschermt, is niet iets waar we lang over moeten twisten. Het zou eerder als een feit moeten worden gezien. Dankzij het Amerikaanse borgsysteem kan geld je in de meeste gevallen uit de gevangenis krijgen. Bovendien kunnen de rijken zich dure advocaten veroorloven terwijl de armen het moeten doen met pro-deo advocaten — in Louisiana heb je als je niet rijk bent zelfs geluk als je überhaupt een advocaat krijgt.

Zo’n week vol verhalen over de mogelijke misdrijven van machtige mensen laat zien hoe geld als een schild kan dienen. De kinderen van Trump (die allebei in de twintig waren toen ze mogelijke klanten misleidden) hoefden niemand om te kopen. Het was genoeg dat hun vaders advocaat een ontmoeting kon regelen met de topaanklager van Manhattan. Weinstein werd nooit vervolgd voor zijn gedrag – dat al jaren een publiek geheim was in de filmwereld – omdat hij net als andere machtige mensen schikkingen kon treffen met aanklagers, om ze stil te houden. En zoals het voorbeeld van JPMorgan Chase laat zien, is het voor de regering niet genoeg om te eisen dat machtige bedrijven ergens mee stoppen – maar moet ze hen zorgvuldig in de gaten blijven houden, anders gaan ze gewoon door met hetzelfde slechte gedrag.

Het lijkt bijna onmogelijk dat er in de Verenigde Staten ooit iets verandert aan de situatie waarin rijken eindeloze mogelijkheden hebben om hun straf te ontlopen. De Amerikaanse overheid zou kunnen proberen het borgsysteem af te schaffen, en ervoor te zorgen dat iedereen die wordt aangeklaagd een advocaat krijgt, onafhankelijk van hun inkomen. Maar rijke mensen zullen altijd betere advocaten kunnen betalen, en ze zullen altijd beschermd worden door hun sociale status. Aanklagers zullen altijd voorzichtiger zijn als ze achter een Trump aangaan dan wanneer ze een random drugsdealer of overvaller willen aanpakken. Bij een gelijke hoeveelheid bewijs zullen banken nooit zo hard worden aangepakt als een ‘gewone’ oplichter.

Aan de andere kant zijn er geen formele veranderingen in de wet nodig om die rijken aan te pakken – enkel aanklagers die de handschoen willen oppakken. In zijn boek The Chickenshit Club laat journalist Jesse Eisinger zien hoe het Amerikaanse ministerie van Justitie ophield met het vervolgen van criminele zakenmensen. In plaats van een gevangenisstraf krijgen bestuurders als Jamie Dimon, de CEO van JPMorgan Chase, een boete en een paar dagen slechte pr. Dan is het niet gek dat zijn medewerkers zich kort na zo’n veroordeling weer snel met dezelfde frauduleuze praktijken bezighouden.

De regering van Donald Trump is er niet in geïnteresseerd dit soort problemen op te lossen. Trump stuurde via een liefdadigheidsorganisatie zelf 25.000 dollar naar openbaar aanklager van Florida Pam Bondi, toen zij nog in de positie zat om de aanklacht tegen Trump University te laten vallen. Die universiteit liet studenten duizenden dollars collegegeld betalen zonder dat ze daar iets voor terugkregen. Uiteindelijk betaalde Trump een schikking van 25 miljoen dollar om een zaak tegen zijn universiteit tegen te houden. Er wacht hem nog steeds een rechtszaak van een van de vele vrouwen die hem beschuldigden van seksuele intimidatie. De president wordt beschermd door hetzelfde systeem dat bankiers beschermt (Trump geniet in veel gevallen ook nog eens presidentiële onschendbaarheid). Onderzoeksjournalisten laten wel zien dat dit systeem bestaat, maar ze lijken er niet toe in staat om het te veranderen.

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: