Hoe je slimmer met je geld om kunt gaan zodat je straks niet meer hoeft te werken

Een vriend van me met een saaie baan in een callcenter klaagt weleens hoe vervelend hij het vindt dat hij zijn hele leven voor een baas zal moeten werken. Hij kijkt er nu al naar uit op zijn zeventigste met pensioen te gaan. Dan heb ik het als freelancer weer beter bekeken. Ik vind mijn werk leuk, maar als ik een middag wil lanterfanten in de stad dan kan dat. Als ik het niet meer zie zitten bij een opdrachtgever dan pitch ik mijn onderwerpen wel weer bij een ander.

Helemaal kunnen stoppen met werken, dat is echt alleen voor de halfgoden weggelegd, dacht ik. Maar toen ik de blogs van de man die schuilgaat achter het pseudoniem ‘Mr. FOB’ ging lezen kreeg ik toch een beetje hoop dat het ook voor mij nog eens haalbaar kon worden. De Brabantse veertiger is de afgelopen jaren hard bezig geweest om ervoor te zorgen dat hij niet meer hoeft te werken voor zijn geld: hij wil financieel onafhankelijk worden. Mr. FOB denkt over een jaar of zes al te kunnen stoppen met werken. Dat doet hij door een groot deel van zijn salaris als projectleider en IT-beheerder opzij te zetten, door flink te bezuinigen en ook nog wat te beleggen.

Mr. FOB, die niet met zijn naam op VICE Money wil omdat zijn baas nog niet weet dat hij er binnenkort de brui aan geeft, schrijft op zijn blog regelmatig over tips waarmee je net als hij financieel onafhankelijk kan worden. Hij is daarmee de Nederlandse Mr. Money Mustache, het populaire alter ego van Peter Adeney, een Amerikaanse blogger die op zijn dertigste al met pensioen ging.

Ik belde Mr. FOB op om te vragen hoe hijzelf financieel onafhankelijk gaat worden, en hoe ik ook zo snel mogelijk een ruim potje fuck you money kan aanleggen. Ik dacht een echte vrek aan de lijn te krijgen, maar toen ik hem sprak bleek hij gewoon in Spanje te zitten, op vakantie.

VICE MONEY: Ha Mr. FOB! Dus een reisje zit er nog wel in?
Mr. FOB: Natuurlijk! Mijn doel is om financieel onafhankelijk te worden zonder al te veel in te boeten op kwaliteit van leven. Een vakantie moet dus gewoon kunnen. Al kiezen we dan wel voor een kampeervakantie, want dat scheelt een hoop geld. We gaan straks een dorpje bezoeken, dus dan nemen we koffie mee in een thermoskan in plaats van dat we daar een terrasje pakken.

Wanneer besloot je om zo zuinig te gaan leven?
Zo’n vijf jaar geleden. Ik was al een tijdje ongelukkig op m’n werk en ben toen na een zomervakantie eens goed gaan nadenken. Ik had het gevoel dat ik niet echt controle had over mijn leven. Ik probeerde daar eerst aan te werken door nog harder m’n best te doen en te proberen carrière te maken, maar dat veranderde niet zoveel aan mijn gevoel.

Ik verhuisde in die tijd van een eengezinswoning naar een vrijstaand huis met een grotere tuin. Maar ik voelde me daar niet gelukkiger en ik realiseerde me dat dat soort dingen voor mij eigenlijk helemaal niet zijn waar het om gaat. Toen las ik het boek ‘Je geld of je leven‘ van Hanneke van Veen en Rob van Eeden en dat was echt een eyeopener. Ik realiseerde me dat je meer grip krijgt als je minder geld uitgeeft: dan heb je je carrière helemaal niet meer nodig.

Maar kun je dan niet beter een andere baan zoeken, waar je gelukkiger van wordt?
Ik heb daar zeker over nagedacht en ik heb ook gepraat met mensen die in hele andere sectoren werken dan ikzelf. Ik kwam er al snel achter dat alleen van baan wisselen niet genoeg zou zijn. Bijna overal gaat het steeds meer om productie draaien, uren registreren en declareren, targets halen. Het is overal steeds meer rennen, veel verandert dat dus niet.

Oké, stel dat ik het ook wil proberen, waar kan ik dan het beste beginnen?
Financieel onafhankelijk worden is niet voor iedereen haalbaar. Ik verdien als IT-beheerder nog best goed. Je moet wel een flink percentage van je inkomen kunnen overhouden als je wil dat het een beetje opschiet. Zelf zet ik elke maand zestig procent van mijn salaris opzij. Er is een grote groep mensen die aan het eind van de maand niets overhouden. Maar er zijn ook mensen met een laag inkomen die toch veel kunnen sparen door slim met hun geld om te gaan.

Begin met het zorgvuldig in kaart brengen van al je inkomsten en uitgaven. Dan zie je pas echt waar het geld naartoe gaat en of je dat een fijne verhouding vindt. Kijk bijvoorbeeld hoeveel geld je uitgeeft aan de plek waar je woont. Stap twee is om jezelf maandelijks ‘uit te betalen’ wat je echt nodig hebt, want dat heb je bij stap één uitgezocht. De rest zet je meteen apart. En tip drie: zoek naar manieren om je geld voor je te laten werken, door bijvoorbeeld te investeren in vastgoed. Een spaarrekening schiet door de lage rentestand nu in ieder geval weinig op.

Hoe weet je dan wanneer je genoeg hebt om te stoppen met werken?
Honderd procent zeker weet je het nooit, maar er is veel onderzoek gedaan naar hoeveel geld je veilig kunt opnemen van je vermogen terwijl de kans zo klein mogelijk is dat het geld toch opeens op is. Dat is de wetenschappelijke Trinity study naar de ‘safe withdrawal rate’ en als je die richtlijnen volgt is de kans 95% dat je zeker 30 jaar vooruit kunt met je geld. Zelf heb ik minder nodig, omdat ik nog maar 20 jaar te gaan heb tot een redelijk pensioen en AOW. Hoeveel geld je precies nodig hebt, hangt natuurlijk ook van je uitgaven af. Dat moet je allemaal meenemen in de berekening.

Wat zijn de dingen waar je heftig op hebt bezuinigd?
Voor mij waren dat mijn auto, kleding en de boodschappen. Ik rijd nog steeds in dezelfde auto als tien jaar geleden, en draag m’n kleding gewoon af tot het versleten is, in plaats van dat ik nieuwe dingen koop die in de mode zijn. Ik vind dat allemaal geen grote offers.

Is het echt nooit moeilijk?
Nee, eigenlijk niet. Er is niets wat ik echt niet meer doe als ik het wel graag wil. Ik maak bijvoorbeeld nog steeds vliegreizen en ik ben nu dus ook op vakantie. Maar afgelopen jaar ben ik naar een wat meer afgelegen gebied in Italië gevlogen, terwijl ik anders naar New York was gegaan. Dat kost een fractie van een trip naar de VS.

Maar met alleen bezuinigen kom je er toch niet?
Nee, je zult bijvoorbeeld moeten investeren in huurpanden. Je geld moet voor je werken.Ik houd ook elk jaar al mijn verzekeringen en contracten goed tegen het licht en ik steek veel tijd in het slim beleggen van mijn geld.

Ah, zoveel geld dat ik een pand kan kopen heb ik nog lang niet. Maar goed, beleggen is het geheim! Dat is toch best ingewikkeld?
Dat is echt een misvatting. De banken willen graag dat je dat denkt, zodat jij hen nodig hebt. Maar eigenlijk valt het reuze mee, zeker als je met indexfondsen werkt. Dat zijn fondsen die jouw geld verspreiden over bijvoorbeeld 3000 bedrijven. Door zo te spreiden is de kans dat iets radicaal mis gaat heel klein. Al is het bij mij ook wel een misgegaan: in 2008 kelderde mijn vermogen met 40 procent. Maar gemiddeld genomen groeit mijn vermogen elk jaar 6 tot 7 procent. Dat gaat dus veel sneller dan met een gemiddelde spaarrekening. Je moet natuurlijk altijd wel zelf de afweging maken hoeveel risico je wil lopen en wanneer je je geld weer nodig hebt.

Online doe je geheimzinnig over je identiteit. Weten je vrienden en familie wel van dit plan? Wat voor reacties krijg je als je het vertelt?
Die weten het gewoon. De een staat er wat meer voor open dan de ander, maar echt negatieve reacties krijg ik nooit. Soms denk ik zelf wel eens bij mensen: jij zou er echt wel baat bij hebben als je ook wat meer zoals ik zou leven — mensen die onwijs aan het rennen zijn om hun carrière te combineren met de rest van hun leven bijvoorbeeld. Maar ze moeten er zelf voor kiezen.

Dank voor je uitleg en een fijne vakantie nog!