VICE_HEADER

FYI.

This story is over 5 years old.

Money

Fooiverhalen: cokegeld en opdringerige zangers

Een morele boost voor alle zwoegers in de horeca.

Twee besnorde veertigers behoorden tot de vaste klantenkring van de dorpssnackbar waar ik mijn horecacarrière begon. Niet alleen aten de heren belachelijk veel (een grote friet, drie frikandellen speciaal, een bamischijf, een berehap en een sateetje per persoon was niet ongewoon), ze gaven meestal ook vijf of tien euro fooi.

Op een avond wilde mijn collega hun bestelling opnemen. “We komen alleen even sigaretten halen. Ongezellig hè?” zei Snor 1. “Wat jammer, nou missen we ons wekelijkse fooitje,” knipoogde mijn collega. Snor 2 lachte, greep naar zijn achterzak, en viste voor elk van ons dertig euro uit zijn portemonnee. Mijn collega zei beschaamd dat ze maar een grapje maakte, maar de mannen stonden erop.

Advertentie

Werken in de horeca kan stressvol zijn en is bovendien geen vetpot. Gelukkig is het hier beter geregeld dan in veel andere landen, waar je inkomen als barman of serveerster sterk leunt op fooien. Van gasten wordt daar verwacht dat zij de rekening met minstens tien procent verhogen. In Nederland is de fooi er vooral om de waardering voor de service uit te drukken.

Tijdens mijn studententijd was ik als barman blij met deze extra inkomsten. Nederlanders geven zeker niet standaard tien procent, maar meestal hield ik aan een avondje werken wel een of twee tientjes biergeld over. Op sommige avonden had ik mazzel en gaf een dronken vrolijkerd of een rijke patser ietsje meer.

Zulke momenten maakten mijn leven in de horeca een stuk dankbaarder, en ik denk er met warme gevoelens aan terug. Daarom ging ik op zoek naar de opmerkelijkste fooiverhalen. Opdat we niet vergeten dat de harde werkers in de horeca het af en toe verdienen, zo’n morele boost in financiële vorm. Maar ook: dat fooien nooit een excuus mogen zijn om misbruik te maken van het personeel.

Jeffrey (32), ondernemer
Als ondernemer verkoop ik op allerlei evenementen schepijs. Zo mocht ik als ijscoman een keer naar een bruiloft. Daar liep alles volledig mis. De ceremoniemeester had niet nagedacht over de doorgang naar de zaal. Hierdoor paste onze ijskar niet naar binnen. In plaats daarvan moesten we ijs scheppen uit thermoboxen op een plastic tafeltje. Ik had een dikke klacht van het bruidspaar verwacht, maar ik kreeg honderd euro fooi. Nog steeds de grootste fooi in de geschiedenis van mijn bedrijf.

Advertentie

Naïef als ik was dacht ik nog even dat ze in de aspergeteelt zaten.

Willem (28), financieel medewerker
Met een grote vriendengroep gaan we naar iedere thuiswedstrijd van een eredivisieclub. Daar drinken we er stevig op los en dat is vrij duur. Gelukkig hebben we een dealtje kunnen sluiten met een van de bardames. Wij bestellen bij haar tien bier en geven haar twee of drie muntjes. Soms krijgen we alle muntjes terug. Per jaar scheelt dat ons een paar duizend euro. Als bedankje kopen we iedere seizoen een vliegticket naar een Europese stad voor de bardame. Kan ze er met een vriendin lekker tussenuit.

Eva (27), serveerster
Bij de ietwat suffige lunchtent in Eindhoven waar ik werkte, zaten elke dag twee mannen op het terras. Het waren slonzige types die niet echt dikke vrienden leken. Regelmatig schoven er andere jongens aan voor een kort gesprek of een kop koffie. In een bijdehand moment zei ik tegen een van de twee mannen: “Goh, ben je weer ziek vandaag?” “Ziek, maar toch aan het werk,” glimlachte hij. Een van mijn collega’s vertelde toen dat de mannen hun geld verdienden met “het witte goud”. Naïef als ik was dacht ik nog even dat ze in de aspergeteelt zaten. Een collega hielp mij uit de droom. Het duo runde vanaf ons terras een cokehandel. Nu begreep ik ook waarom ze altijd van die dikke fooien van tien tot dertig euro gaven. Al was fooi misschien niet het juiste woord. Het gehele personeel wist van hun handeltje, eigenlijk was het dus zwijggeld.

Advertentie

Esmee (28), marketingmanager
Een paar jaar terug mocht ik in een viptent werken. Terwijl de gasten net binnen waren sprak een van de mannen achter een tafel mij aan. Hij zei: “Schat, hier heb je alvast vijftig euro fooi. Daarvoor moet je de hele avond je bek houwe en mooi weze.” Mocht ik dat in de praktijk brengen en de gehele avond “de tafel nat houwe” dan zou ik nog eens vijftig euro krijgen.

Nogmaals Eva
Overigens heb ik ook een keer een behoorlijke anti-fooi gekregen. Een man had een warme Luikse wafel besteld, ik vroeg hem of hij gesmaakt had. “Nou, ja wat zal ik ervan zeggen,” zei hij. “Het was maagvulling. Ik heb in het Jappenkamp beter gegeten.” Hij weigerde te betalen en vond dat wij het maar zelf moesten lappen.

Patricia (44), gastvrouw
Toen ik veertien jaar oud was werkte ik in de Febo op het Stadionplein in Amsterdam. In die snackbar kwamen veel bekende Nederlanders, waaronder een populaire zanger. Hij zag altijd dat ik hard moest werken omdat mijn chef liever lui dan moe was. Daarom stopt de zanger mij iedere keer vijftig gulden toe, maar dan moest ik het wel in mijn sok verstoppen. Later kwam hij met de vraag of ik mee wilde in de tourbus. Mijn moeder had mij geleerd nooit met vreemde mannen mee te gaan, ook niet als het BN’ers waren, dus ik zei nee. Daarna heb ik nooit meer fooi van hem gekregen.

1552569990560-VICE_HEADER

Marc (22), barman
In de kroeg waar ik werk worden veel vrijgezellenfeesten gevierd. Vaak blijven ze maar voor een of twee drankjes, en dan gaan ze weer door. Ik herinner me een groep dames die het hier wel erg gezellig vond en bleef plakken. Een van de vrouwen flirtte de hele avond met me. Toen ze weggingen zei ze: “Als je twintig keer opdrukt op de bar, dan verdubbelen we je fooi naar vijftig euro.” Aangezien ik regelmatig naar de sportschool ga, was dat een makkelijke manier om iets extra’s te verdienen. Natuurlijk schaamde ik me een beetje, zeker toen het groepje hard begon mee te tellen en te joelen. Gelukkig hielden ze zich aan hun belofte.

Collete (“leeftijd is maar een getal”), medewerker bediening
Een man gaf mij ooit honderd gulden fooi, terwijl hij slechts twee kopjes koffie had besteld. De reden voor zijn ruimhartigheid was prachtig: “Omdat mijn wijf op de centerfold van de Playboy stond.” Als zeventienjarige kreeg ik een enorm rode boei na deze opmerking, maar die fooi was natuurlijk wel prettig.

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: