Hoe ik per ongeluk investeerde in bedrijven die de wereld kapotmaken

Wat doe je als je in aandelen wilt investeren, maar geen idee hebt in welke? Dan laat je het gewoon voor je doen door een rijke witte oude man. Rijke witte oude mannen hebben namelijk vaak beleggingsfondsen waar jij je geld in kunt stoppen. Zij gaan voor jou de internationele aandelenmarkt op, om jou en hun andere klanten zo rijk mogelijk te maken.

Waarom ik dit uitleg? Het zit zo: toen mijn opa vorig jaar overleed, belandde er een smak geld op mijn bankrekening. In een bevlieging besloot ik het geld te investeren (het voelde heel volwassen). Ik koos een handvol beleggingsfondsen uit die interessant oogden en een goede track record hadden. Om het risico een beetje te spreiden, verdeelde ik mijn geld via een bekende tradingwebsite over de verschillende fondsen.

Vervolgens wachtte ik af wat er zou gebeuren. Ik dagdroomde een tijdje over een verre toekomst, waarin ook ik een rijke witte oude man zou zijn.

Na een uur of twee was ik het dagdromen zat en ging ik eens kijken in wat voor bedrijven ik indirect eigenlijk aan het beleggen was. De tradingsite die ik gebruikte heeft een handige 'röntgen-functie' waarmee je kunt kijken in welke bedrijven jouw fondsen beleggen.

De resultaten waren enigszins schokkend.

In mijn top tien stonden BP, Shell Oil, British American Tobacco, GlaxoSmithKline en AstraZeneca. In andere woorden: olie, tabak en Big Pharma. Ik hoefde alleen nog wat wapenfabrikanten toe te voegen en mijn Portfolio van Het Kapitalistische Kwaad was compleet.

Dit was niet wat ik had verwacht. Het was niet mijn bedoeling iets kwaadaardigs te doen. Bovendien vroeg ik me af: wáárom deze bedrijven? Dat investeren in farmaceutische bedrijven lonend is, begreep ik ergens nog - medicijnen zijn big business - maar olie en tabak? Dat is toch vergane glorie? Hoe kunnen die bedrijven nou goede investeringen zijn?

Als je er over nadenkt, is olie wel een logische. Olie mag dan opraken - dat punt is pas over enkele decennia bereikt. In de tussentijd wordt het spul alleen maar duurder, en je aandelen dus meer waard. Wat betreft tabak sta ik voor een groter raadsel. Het is niet slechts een goede investering, het is een van de allerbeste. In veel landen, ook in Nederland, wordt roken steeds meer aan banden gelegd en roken mensen ook steeds minder. Toch werd 2017 door het financiële-adviseursbedrijf The Motley Fool uitgeroepen tot hét jaar om te investeren in aandelen tabak." Nogmaals: waarom?

Ondanks het afnemen van het aantal rokers, zijn het er nog steeds meer dan een miljard. Ze worden bediend door een kleine groep grote bedrijven die zich geen zorgen hoeven te maken over nieuwe concurrenten: niemand mengt zich namelijk nog in deze markt. Ook zijn ze immuun voor recessies omdat verslaafden ook in barre tijden blijven roken. Intussen neemt het aantal rokers in het grote Afrika toe. Ziedaar in het kort waarom het in 2017 loont om in tabak te investeren.

Maar goed. Ik dumpte al snel een paar van mijn kwaadaardige aandelen, en ging op zoek naar wat meer ethische doelen voor mijn geld. Dat ging aanvankelijk prima. Maar toen, een paar dagen later, mislukte de poging van president Trump om Obamacare te torpederen. Topnieuws! Maar de volgende dag keek ik in mijn account en was ik 47 euro kwijt. Wat de hel?

Het falen van Trump, zo bleek, was slecht nieuws voor investeerders. Sinds deze meester-bullshitter het Witte Huis betrok, beloofde hij al om in totaal meer dan een biljoen dollar (917 miljard euro) te investeren in Amerika's brakke wegen, bruggen, luchthavens en spoornetten. Die aandelen zaten inmiddels lekker in de lift in afwachting van de sloot geld die Trump wel even in de economie zou pompen. Maar toen 'Trumpcare' stukliep besefte men dat zijn beloftes misschien niet zo veel waard waren, waarna al die aandelen weer kelderden, mijn niet-zo-zuur-verdiende-geld richting het afvoerputje sluizend.

Gelukkig activeerde premier Theresa May een paar dagen later artikel 50, het startsein voor de uittocht van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Slecht nieuws voor mij persoonlijk: ik schreeuw om het hardst dat het VK in de EU moet blijven. Maar goed nieuws voor mijn bankrekening. De aandelenmarkten herstelden zich en ik verdiende het geld dat Trump mij had gekost in één keer terug.

Er was eigenlijk iets heel raars aan de hand. Elke keer als er goede dingen gebeurden, verloor ik geld. Slecht nieuws? Dan werd ik juist rijker. Het was alsof ik een soort weddenschap had afgesloten dat de wereld naar de gallemiezen zou gaan. En in zekere zin had ik dat ook.

In mijn geval ging het om kleine bedragen, maar wat te denken van miljonairs? Zij moeten lieve sommen geld hebben verloren door Trumps uitglijder, en evenzoveel hebben teruggewonnen door de Brexit. Je hoeft niet lang naar de aandelenmarkten - waar politieke gebeurtenissen dagelijks winsten en verliezen veroorzaken - te kijken om de perverse prikkels te zien.

Bezit je aandelen? Dan zou het je sieren als dat aandelen in ethische bedrijven zijn. Helaas is dit een stuk lastiger te waarborgen dan het zou moeten zijn. Zelfs als je niet rechtstreeks investeert in bedrijven die de aarde willen zien branden, is de kans groot dat je er alsnog van profiteert via de beleggingen van je bank of je pensioenfonds. Blijft de optie over om zo onethisch mogelijk te beleggen. Als er dan ergens een deel van de wereld vergaat, is de troost dat je er zelf in elk geval op vooruit gaat.