Is Trump nou goed of slecht voor de Amerikaanse economie?

Sinds het aantreden van Donald Trump als president regeert hij onder de slogan 'America First'. Het belang van de VS staat voorop in al het beleid en The Donald beloofde het helemaal anders te doen: handelsverdragen opzeggen, samenwerkingsverbanden stopzetten en bestaande instituties en handelsregels hervormen. In de serie Trumponomics bekijkt VICE Money de eerste impact van het tijdperk Trump. Trekt de president-zakenman de Amerikaanse economie uit het slop of juist het moeras in?

Geloof niets van wat iemand zegt. Dat is het belangrijkste advies dat je in deze Trumptijd kunt krijgen. Dit geldt zeker als je probeert te achterhalen wat de toestand van de Amerikaanse economie is. Er is namelijk een enorm verschil tussen hoe mensen denken dat het met de economie gaat en hoe de economie het op basis van de feiten in werkelijkheid doet.

De Amerikaanse situatie is totaal anders dan de Nederlandse: hier riepen VVD en PvdA tijdens de campagne dat het weer goed gaat met de economie, maar dat niet alle Nederlanders dat al merken. In Amerika is er sinds het aantreden van Trump nauwelijks iets veranderd: de economie groeit rustig door met zo'n 2 procent – net als onder Obama. Maar kijken we naar de zachtere economische data van het consumentenvertrouwen, dan lijkt het alsof de epische hoogconjunctuur van de late jaren '90 terug is.

De reden van dit bizarre verschil: beeldvorming. Terwijl er economisch gezien nauwelijks iets is veranderd sinds de verkiezingen is het vertrouwen van de Republikeinen in de economie wel veranderd na de verrassende overwinning van Trump. Ook kleine ondernemers, van wie velen Republikein zijn, zeggen ongelooflijk optimistisch te zijn over de toekomst.

Normaal gesproken is een groot optimisme onder consumenten een voorbode van sterke economische groei. De economie bestaat voor 70 procent uit consumptie, dus op basis van wat mensen zeggen over de economie zou die steeds meer moeten aantrekken. Maar nogmaals: geloof in het Trump-tijdperk niets van wat mensen zeggen, maar kijk naar de praktijk.

Een van de beste indicatoren om te zien of mensen er vertrouwen in hebben dat de economie gaat groeien is hun leengedrag: als ze denken dat de economie aantrekt willen ze investeringen doen waar ze geld voor nodig hebben. En hoewel ondernemers aangeven dat ze optimistisch zijn over de economie na de verkiezing van Trump gaan ze juist fors minder geld lenen, waarmee de kans op stilstand of negatieve groei toeneemt.

Het mag geen verrassing zijn dat dit het geval is. Onder economen is het al lang bekend dat het bedrijfsleven een hekel aan onzekerheid heeft en Trump is één grote onzekerheidsfabriek. Hij kwam in het Witte Huis dankzij bot geformuleerde beloften om handelsverdragen en -allianties te verscheuren, diplomatieke regelingen op te schorten, het immigratiesysteem op zijn kop te zetten en instellingen die de regels voor het Amerikaanse bedrijfsleven jarenlang dicteerden te hervormen.

Maar zelfs de onzekerheid die hij met zijn ferme uitspraken opriep is nu onzeker. Alleen al in de afgelopen dagen heeft Trump zijn uitspraken over China als muntmanipulator ingetrokken en heeft hij – ondanks tegenovergestelde campagne-uitingen – eerdere uitspraken over het vervangen van Janet Yellen als hoofd van de belangrijkste financiële instelling ter wereld, de Federal Reserve, genuanceerd. Zij zou in 2018 voor een tweede termijn kunnen gaan terwijl hij in campagnetijd aangaf haar te willen vervangen. Trump beloofde ook een diepgaande hervorming van de Amerikaanse belastingwetgeving, maar heeft in geen enkel plan iets in die richting laten zien.

Het bedrijfsleven houdt niet van improviseren, maar van heldere spelregels. Met name de fiscale regelgeving is belangrijk om te bepalen of het zinvol is om geld in langetermijninvesteringen als gebouwen en apparatuur te stoppen. Als de regels niet duidelijk zijn, hebben bedrijven de neiging om te wachten tot er meer helderheid komt. Stilstand dus. De term voor wanneer veel bedrijven stilstaan: recessie.

Ik voorspel overigens niet dat het land in een recessie belandt. Het is zelfs mogelijk dat sommige bedrijven het draaien van Trump als geruststellend ervaren, omdat zijn beleid nu meer lijkt op het economische beleid dat al decennia lang gevoerd wordt en dus niet zo ingrijpend verandert als hij had aangekondigd.

Sterker nog, Amerika's meest invloedrijke bankiers erkennen dat de kredietverlening vertraagt, maar ze vinden dit niet zorgwekkend. In gesprekken met analisten toonde Jamie Dimon, baas van zakenbank JP Morgan Chase, zich bijvoorbeeld totaal niet onder de indruk van de daling van leningen aan het bedrijfsleven in relatie tot het presidentschap van Trump.

"Er wordt een reeks groeibevorderende beleidsmaatregelen gemaakt die ertoe zal leiden dat de economie groeit en ervoor zorgt dat onze [zakelijke] klanten uiteindelijk personeel gaan aannemen en geld gaan uitgeven", zei Dimon. "We zullen zien dat zich dat vertaalt in een groei van het aantal leningen."

Hoe je deze uitspraken moet interpreteren kun je inmiddels zelf bedenken.

Afbeelding via Flickr/Gage Skidmore.