DOMME GELDVRAGEN: Kan ik beter sparen op een bankrekening of in een sok?

FYI.

This story is over 5 years old.

VICE Money

DOMME GELDVRAGEN: Kan ik beter sparen op een bankrekening of in een sok?

De bank verlaagt mijn spaarrente naar 0 procent en nu ben ik bang dat ik straks moet betalen om geld te sparen.

Geld, leuk als je het hebt, niet leuk als je het niet hebt. Maar wat is het eigenlijk? En wat kun je ermee, behalve spullen kopen? In deze serie bespreken we elementaire geldvragen van onze lezers, zodat jij ook te weten komt wat mensen die wel actief meededen tijdens de economielessen allang wisten.

––

Hoi VICE Money,

Onlangs hoorde ik dat mijn bank de rente op mijn spaarrekening gaat verlagen naar bijna nul procent. Nu ben ik bang dat de rente nog verder daalt en dat ik straks moet gaan betalen om geld te sparen. Is het verstandiger om het geld thuis in een sok te stoppen?

Advertentie

Groet,
Sander

––

Hoi Sander,

Veel mensen worden knap pissig als ze horen dat hun spaarrente naar nul of bijna nul is gezet. Ze verwachten dat ze voor hun vlijtige spaargedrag beloond worden met een beetje rente. Anders kun je het net zo goed op je gewone betaalrekening zetten of opmaken aan uitgaan en shoppen, toch? Toch zit het iets anders in elkaar.

Waarom krijg je überhaupt rente? 
Zeer sterk versimpeld: de bank wil jouw spaargeld hebben, zodat ze dit kunnen uitlenen aan anderen, bijvoorbeeld ondernemers die een nieuwe fabriek willen. Deze betalen weer rente aan de bank over het geleende geld. Een deel daarvan komt bij jou terecht als beloning.

Hoe hoger de rente, hoe beter. Toch?
Het klinkt gek, maar soms is een lage rente gunstiger dan een hoge. Het gaat er uiteindelijk natuurlijk om wat je voor je geld kunt kopen en daar komen wat meer factoren bij kijken. Mensen zijn geneigd te kijken naar wat economen de 'nominale rente' noemen, maar je kunt beter naar 'de reële rente' kijken.

Stel: je hebt 1000 ekkies spaargeld en hebt het plan om een laptop te kopen die op dat moment ook 1000 euro kost. Nu denk je meteen: koop hem dan! Maar in dit voorbeeld doen we dat even niet, omdat je – laten we zeggen – zo verstandig bent dat je altijd nog een buffertje op je rekening wil houden voor als je heel graag een biertje wil kopen aan het eind van de maand. Op je spaarrekening krijg je per jaar een lekkere 5 procent rente (de nominale rente), wat voor jou neerkomt op 50 euro. Na een jaar heb je dus 1050 euro. Mooi, nu kun je die laptop kopen en heb je nog wat over.
Maar in hetzelfde jaar stijgen de prijzen met, laten we zeggen, 7.5 procent. De laptop kost dan 1075 euro en die kun je dus niet meer betalen.

Advertentie

Je klinkt als die saaie oude economieleraar in z'n wollen trui
Klopt. Maar ze zitten wel lekker. Wat hij je vroeger probeerde uit te leggen, terwijl jij met je Nokia 33/10 zat te snaken, was dat je naar de reële rente moet kijken. Dat is de nominale rente (wat je bank betaalt) aangepast voor inflatie (prijsstijgingen).

In het bovenstaande voorbeeld is de reële rente -2,33 procent (100%-(105/107,5). Je kunt minder kopen dan vorig jaar, terwijl je meer geld hebt. Maar zo denken mensen meestal niet: economen omschrijven dit fenomeen als de geldillusie. We staren ons blind op het getalletje op onze bankrekening en vragen ons niet af wat je met dat getalletje kunt kopen. Op zich begrijpelijk, want je gaat natuurlijk niet elke dag een rondje langs alle winkels om de prijsveranderingen bij te houden of bij het Centraal Bureau voor de Statistiek de laatste inflatiecijfers bekijken. Maar je moet dus niet direct schrikken als de rente omlaag gaat. In 2013 bijvoorbeeld stond de rente hoger dan nu, maar was je toch slechter af omdat de prijzen sneller stegen dan nu.

Kan ik mijn geld beter op de bank zetten of in een oude sok stoppen?
Als je je geld wil weghalen bij je bank kun je altijd overstappen naar een andere bank, maar eigenlijk bieden alle Nederlandse banken ongeveer evenveel rente. Die rentepercentages variëren momenteel tussen de 0 en 0,6 procent. Overstappen levert dus nooit een goudmijn op.

Toch bieden banken een groot voordeel ten opzichte van thuis bewaren, zelfs als de rente negatief wordt. Want wanneer je geld thuis gestolen wordt, moet je maar hopen dat de verzekeraar het vergoedt. Spaargeld op banken is tot honderdduizend euro gegarandeerd door de overheid. Mocht je bank failliet gaan, dan krijg je sowieso dat deel van je spaargeld terug. Slaapt toch een stuk rustiger en lekkerder dan wanneer je duizenden euro's onder je matras hebt liggen.

Hoe word ik het snelst miljonair met mijn spaargeld?
Als ik het wist schreef ik deze stukjes niet. Je kunt altijd proberen meer te verdienen met je spaargeld door bijvoorbeeld aandelen of vastgoed te kopen, naar het casino te gaan en alles op zwart te zetten, of mee te doen aan een crowdfundingsactie voor een superduurzaam koffietentje op de hoek. Dat kan hogere rendementen opleveren, maar brengt ook hogere risico's met zich mee. Bedrijven waar je aandelen in hebt kunnen in waarde verminderen of failliet gaan. Huizenprijzen kunnen zakken en het rouletteballetje kan op rood komen. En misschien blijkt die duurzame koffie hartstikke goor en sluit het tentje binnen twee weken.

Mocht je de wereld haten dan kun je investeren in het USA Mutual Barrier Fund, dat tot voor kort bekendstond als het Vice Funds (hebben wij niks mee te maken). Dit beleggingsfonds investeert behalve in casino's ook in bedrijven die wapens, sigaretten en drank maken. Eigenlijk spelen ze in op al onze zwakke plekken, en het fonds presteert dan ook prima. Maar zelfs hier bestaat nog een risico: wie weet wordt de mensheid morgen ineens wakker als vredelievende fitgirls en is je investering niets waard.